ویروس «لامبدا» پاییز به ایران می رسد!!

احتمال خیز جهش لامبدا در پاییز

رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی درباره ویژگی های واریانت لامبدا به «ایران» می گوید: واریانت لامبدا اولین بار در آگوست ۲۰۲۰ در کشور پرو شناسایی شد و در حال حاضر طبق آخرین آمار در ۴۲ کشور ژنوم ویروس سکانس و شناسایی شده است. مطمئنا تعداد کشورهایی که لامبدا را دارند بیشتر از این تعداد است. این رقم تنها مربوط به کشورهایی است که پایش ژنتیکی انجام می دهند.

علیرضا ناجی با بیان اینکه گسترش ویروس لامبدا یک هشدار است می افزاید: ویروس لامبدا در پرو کشتار زیادی در پی داشت البته این موضوع فقط مربوط به موضوع لامبدا نیست، پرو شرایط خاص خودش را دارد از جمله ضعف ساختارهای بهداشت و درمان، کمبود تخت و تست پی سی آر، ساختار بسیار ضعیف و عدم سرمایه گذاری و تراکم جمعیتی موجب شده این ویروس اکثریت جمعیت کرونا را در پرو تشکیل دهد و کشته های زیادی بر جای بگذارد.

وی می گوید: از ۴۲ کشوری که به طور رسمی اعلام شده ژنوم ویروس لامبدا را شناسایی کرده اند سه کشور ترکیه ، قطر و هندوستان در همسایگی ما هستند و مطئنا کشورهای همجوار دیگر لامبدا را خواهند داشت. در ایران نیز با توجه به رفت و آمد با این کشورها احتمال اینکه لامبدا وارد کشور ما شده باشد زیاد است.

خصوصیات ویروس لامبدا

به گفته ناجی از خصوصیات ویروس لامبدا این است که ویروس دچار ۷  موتاسیون نقطه ای شده است یعنی علاوه بر تغییر اسید آمینه همچنین حذف هایی در ناحیه اسپایک اتفاق افتاده است که برخی جهش ها هم اتصال ویروس را به سلول و رسپتور افزایش می دهند هم اینکه جهش های نقطه ای و حذف های ناحیه اسپایک در نواحی آنتی ژنیک است. به نظر می رسد این سویه از سیستم ایمنی هم گریز دارد. علاوه بر آن در ناحیه ژن پلیمر از ویروس حذف صورت گرفته که ممکن است در برخی روش هایی که بین سویه های آلفا و بتا فرق می گذاریم اشکالی به وجود بیاورد که البته اینها اصلاح شده و از نظر تشخیصی مشکلی نداریم.

>>>بیشتر بخوانید:

شیوع بیماری قارچ سیاه در تهران/قارچ سیاه چیست؟

رئیس مرکز تحقیقات ویروس شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می گوید: «در هر صورت با توجه به این خصوصیات ویروسی، ما با یک سویه ای در ارتباط هستیم که هم گذردهی بالایی دارد و هم گریز از سیستم ایمنی اش بالا است. مطالعات اولیه در کشورهایی که با شیوع بالایی از لامبدا مواجه هستند؛ نشان می دهد ویروس لامبدا می تواند بیماری شدیدتری را به وجود بیاورد حتی در گروه های سنی جوان نیز لامبدا منجر به بیماری زایی شدیدتر می شود.

همچنین در مطالعه ای که درباره گریز از سیستم ایمنی و واکسن روی دو واکسن فایزر و مدرنا انجام شده مشاهده کردند ۲.۳ و ۳.۳  برابر کاهش اثر بخشی روی سویه لامبدا دارند. با این حال سازمان بهداشت جهانی لامبدا را به عنوان واریانت غالب یعنی آلفا و بتا و گاما طبقه بندی نکرده است اما با توجه به موارد جدید شناسایی شده به نظر می رسد جهش لامبدا کاندیدای بسیار جدی ای است.»

او می گوید: برای اینکه بتوانیم استنتاج مناسبی از کاهش قدرت واکسن ها از واریانت لامبدا و شدت بیماری زایی آن داشته باشیم حتما باید تصویر سازی مناسبی که حاصل مطالعات بالینی و آزمایشگاهی است ایجاد کنیم. در کل به نظر می رسد واریانت لامبدا چنین خصوصیاتی را دارد و باید به عنوان عامل خطر تلقی شود. گزارش های دیگری نیز درباره اینکه این سویه یا واریانت نتوانسته هنوز واریانت دلتا را شکست دهد و همچنان دلتا به عنوان واریانت مهم اکثریت جامعه کووید را تشکیل می دهد، وجود دارد. بنابراین نباید خیلی زود در این زمینه پیش بینی و پیشداوری کنیم.

ورود به ایران

ناجی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه شناسایی واریانت های کرونا در ایران بموقع انجام نمی گیرد آیا احتمال ورود این جهش در ایران حتمی است؟ عنوان می کند: ما در ایران پایش ژنتیکی مناسب و مدونی را در خصوص کووید نداریم احتمالا اطلاعاتمان کم است ولی این احتمال وجود دارد که لامبدا به کشور ما هم وارد شود. با توجه به اینکه مردم ما با کشورهایی مثل هندوستان و پاکستان بیشتر رفت و آمد دارند ممکن است اتفاقی که در مورد دلتا افتاد در مورد واریانت لامبدا هم بیفتد.

وی تاکید می کند: اینکه ما در پاییز خیزی از لامبدا را خواهیم داشت بسیار محتمل است، این یک حدس علمی است ولی ما اگر اصول کنترل کووید را اجرا کنیم جدا از اینکه هر سویه ای ممکن است وارد کشور شود می توان از شیوع واریانت ها جلوگیری کرد اگر به سناریوی پیک چهارم و پنجم توجه کنیم می بینیم وارد شدن این دو واریانت آلفا و دلتا به خاطر اهمال و سهل انگاری ما صورت گرفت.

وزارت بهداشت باید پایش ژنتیکی بهتر و بالاتری را در مورد جمعیت کووید داشته باشد. اگر گزارش از ورود لامبدا را داشته باشیم می توانیم تدابیر سفت و سخت تری را برای کنترل آن ایجاد کنیم. تاکید می کنم باید مداخلات غیردرمانی را بسیار قوی کنیم تا ویروس را از گردش بیندازیم.

در حال حاضر همچنان روزانه تعداد موارد بسیار بالایی از بیماری را شاهد هستیم و گردش بالایی از ویروس در کشور صورت می گیرد. اینکه هر واریانتی وارد کشور شود و بتواند پخش شود خیلی چیز عجیب و غریبی نیست و بسیار محتمل است.به گفته ناجی اساس و اصول اصلی شناسایی واریانت ها سکانس کردن ژنوم ویروس است.

بر اساس دیتاها و اطلاعات اپیدمیولوژیک جمعیت، باید جمعیت مشخصی به طور مداوم و مستمر پایش ژنتیکی انجام دهند تا چنانچه واریانت ها وارد کشور شود بتوانیم اقدامات سفت و سخت تری را انجام دهیم؛ چیزی که در معیارهای رنگ بندی ما خیلی دخیل نبوده و نتوانستیم از این روش حیاتی برای کنترل کووید استفاده کنیم.