جستجوی زنانه برای یک لقمه نان در کوه‌های زباله اهواز+ عکس

به گزارش نیوز، داستان زندگی برخی از زنان زیر پوست این شهر طور دیگری رقم خورده است، درحالیکه بسیاری از زنان تمام تلاش خود را برای دور کردن زباله از محیط زندگی خود می کنند زنان کارگری هستند که هر روز رزق خود را از میان همین زباله ها به دست می آورند.

سایت دفن زباله اهواز حدود ۱۲۰ کارگر برای تفکیک زباله دارد که قسمت اعظمی از آنها را زنان سرپرست خانوار تشکیل می دهند زنانی که هر روز از نقاط مختلف شهر خود را به این سایت می رسانند تا با تفکیک بخشی از زباله های شهر درآمدی برای گذران زندگیشان به دست بیاورند.

درآمدی برپایه حداقل حقوق و دستمزدهای قانون کار که حالا البته همان اندک درآمد نیز در سایه شیوع ویروس کرونا قطع شده و این ۱۲۰ کارگر را بدون حقوق خانه نشین کرده است.

حسیبه یکی از همین زنان است ساعت پنج و نیم صبح هر روز از خانه خارج می شود، خانه ای در انتهای محله پردیس در کنار بیمارستان بقایی که تقریبا در محدوده خارج از شهر قرار دارد. در این ساعت از صبح اتوبوسی برای تردد نیست و به ناچار باید یک مسیر طولانی تا میدان دانشگاه را با تاکسی طی کند تا به سرویس شرکت برسد.

او و ۱۲۰ کارگر دیگر به سایت جمع آوری و دفن زباله شهرداری اهواز در نزدیکی روستای صفیره می روند تا زباله های قابل تفکیک را از سایر زباله ها جدا کنند. حجم زباله های تولید شده در اهواز بالا است و روزانه بیش از یکهزار تن زباله در این سایت جمع آوری می شود.

حسیبه و همه کارگران زنی که در اینجا شاغل هستند زنان سرپرست خانوار و یا بد سرپرستی هستند که روزانه بین ۶ تا هشت ساعت در میان کوهی از زباله کار می کنند. حسیبه که به گفته خودش سابقه پنج ساله در تفکیک زباله دارد می گوید: همسرم ۱۵ سال پیش بر اثر یک تصادف شدید فلج و بعد از آن خانه نشین شد، بعد از آن برای تامین مخارج خانه همیشه با مشکل مواجه بودیم.

او ادامه می دهد: از چند سال پیش تحت پوشش کمیته امداد قرار گرفتیم اما مستمری کمیته امداد واقعا برای هزینه های یک خانواده چهار نفره با ۲ فرزند و یک هسمر معلول کافی نبود به همین دلیل تصمیم گرفتم تا خودم کاری پیدا کنم.

حسیبه ۳۵ ساله که گرد پیری بر چهره آفتاب سوخته و دست هایش نشسته توضیح می دهد: پیدا کردن کار برای زنی که سواد و سابقه کار ندارد خیلی سخت است مدت های زیادی برای پیدا کردن کار گشتم اما کسی حاضر نبود به یک زن ساکن در منطقه حاشیه نشین اعتماد کند.

او می گوید: در نهایت از طریق کمیته امداد با یک شرکت تفکیک زباله آشنا شدم که به دنبال نیروی کار بود، حتی تصور هم نمی کردم روزی در مکانی کار کنم که انبوهی از مگسها و آلودگی گیرامونم را فرا گیرد و من بی توجه به آنها باید زباله تفکیک کنم.

این کارگر زن درخصوص مخاطرات کارش می افزاید: وقتی نام تفکیک زباله به میان می آید خیلی ها تنها به یاد زباله های مشمئزکننده می افتند اما در کنار آن خطرات بسیاری هم ما را تهدید می کند زیرا در میان این زباله ها سرنگ ها و اشیای نوک تیز بسیاری وجود دارد که هر آن می تواند ما را به بیماریهای سخت مبتلا کند.

وی می گوید: سال گذشته یک سرنگ آلوده در دست من فرو رفت که باعث شد ۲۵ روز در یک بیمارستان بستری شوم از آن زمان تاکنون هر سه ماه یکبار برای اطمینان از سلامتی ام باید آزمایش بدهم.

حسیبه به خانمی که آرام کمی آنسوتر نشسته اشاره می کند و ادامه می دهد: این دوستم ۲ سال پیش در همین سایت با آب جوش سماور دچار سوختگی شد که آثار بسیار بدی روی پوستش برجای گذاشت اما پیمانکار وقت نه تنها کمکی به آن نکرد بلکه گزارش اشتباهی هم برای آن منتشر کرد.

امید به زندگی در دل زباله ها

طوبی دیگر زنیست که در سایت تفکیک زباله کار می کند حدودا ۴۰ سال سن دارد و با سه فرزند خود زندگی می کند او نیز می گوید: همسرم سال‌ها مریض احوال بود هزینه بسیاری برای درمان آن کردیم اما در نهایت عمرش به دنیا نبود و خیلی زود من و چهار فرزندش را ترک کرد.

او که دائم زانوهایش را با دست هایش ماساژ می دهد می افزاید: دختر بزرگم سال گذشته ازدواج کرد و اکنون با ۲ دختر و یک پسرم در حصیرآباد زندگی می کنیم. زندگی برای ما سخت است اما بازهم می گذرد و خدارا شاکریم.

طوبی بیش از آنکه از کم بودن حقوقش گله داشته باشد نگران بیکار شدن است و می گوید: حقوق یک ونیم تا ۲ میلیون تومانی برای اداره کردن زندگی در این شرایط اقتصادی برای بعضی خانواده ها که خرج زیادی دارند محال است اما من برای همین حقوق روزی ۱۰ مرتبه خدا را شکر می کنم.

وی می افزاید: از اسفند سال گذشته که به دلیل شیوع ویروس کرونا بیکار شده ایم هیچ حقوقی دریافت نکرده ایم، حتی سنوات سال های گذشته هم به ما پرداخت نشده است.

طوبی با گلایه از پیمانکاران تفکیک زباله می گوید: هر سال یک پیمانکار جدید برای سایت می آید همه در ابتدا حقوق ما را پرداخت می کنند اما ۲ ماه مانده به پایان قرارداد دیگر از حقوق و سنوات خبری نیست.

وی درخصوص بیمه نیز توضیح می دهد: ما تحت پوشش هیچ بیمه تکمیلی نیستیم حتی بیمه تامین اجتماعی هم برای ما به موقع پرداخت نمی شود، اما الان بیشتر از هرچیز نگران تعطیلی شرکت و بیکاری خود هستیم به سایت مدیریت پسماند مراجعه کردیم و آنها گفتند فعلا برای گرفتن بیمه بیکاری اقدام کنید.

دود اختلاف پیمانکار و مدیریت پسماند در چشم کارگران

رییس کمیسیون تحقیق، نظارت و بازرسی شورای شهر اهواز در این خصوص بیان کرد: حدود ۱۲۰ کارگر شاغل در این سایت با بدترین شرایط در میان انبوهی از زباله کار می کنند و بیماری های بسیاری آنها را تهدید می کند. در میان پسماندها حتی سرنگ ها و زباله های بیمارستانی هم وجود دارد

محمدرضا ایزدی افزود: حقوق این کارگران براساس قانون کار است، هر سال مطابق قانون یک پیمانکار از طریق مزایده برای تفکیک زباله در سایت صفیره انتخاب می شود در واقع شرکت برنده مسئول پرداخت حقوق کارگران است.

وی توضیح داد: شرکت های پیمانکار برنده در ابتدا حقوق این کارگران را به موقع پرداخت می کنند اما در انتهای سال به دلیل بروز مشکلات مالی با سازمان مدیریت پسماند حقوق کارگران را واریز نمی کنند.

ایزدی افزود: این اختلاف گاهی به مراجع قضایی کشیده می شود که دود همین طولانی شدن روند رسیدگی به چشم کارگران می رود. زنان شاغل در این سایت همگی بی سرپرست یا بدسرپرست هستند که زندگی‌های سختی دارند.

وی ادامه داد: شاید کسی برای حقوق ماهی ۲ میلیون تومان حاضر نباشد روزانه هشت ساعت در میان این زباله ها کار کند اما آنها برای کسب روزی حلال سال هاست این کار را انجام می دهند.

سایه کرونا بر سر کارگران تفکیک زباله

این عضو شورای شهر اهواز بیان کرد: از اسفندماه سال گذشته به دلیل شیوع ویروس کرونا این سایت تعطیل شده است زیرا احتمال ابتلای این کارگران به ویروس کرونا زیاد بود.

وی ادامه داد: در طرح فاصله گذاری اجتماعی بسیاری از دستگاه ها و سازمانها نیروهای خود را شیفتی کرده اند و یا در بعضی روزها تمام اداره تعطیل بود اما کانیوزن حقوق خود را کامل دریافت کردند اما کارگران سایت پسماند از اسفند تاکنون حقوق دریافت نکرده اند.

ایزدی افزود: درحال حاضر این کارگران باید با مراجعه به اداره کار درخواست بیمه بیکاری کنند اگرچه این مساله مشمول زمان است اما در نهایت حق آنها پرداخت می شود. امیدوارم شهردار اهواز در این خصوص چاره ای اساسی بیندیشد.

تعطیلی در راستای سیاست فاصله گذاری اجتماعی

رییس سازمان مدیریت پسماند شهرداری اهواز نیز تعطیلی کارگران را در راستای سیاست فاصله گذاری اجتماعی دانست و گفت: این کارگران برای دریافت بیمه بیکاری باید اقدام کنند.

محمدرضا قنواتی افزود: باتوجه به شیوع ویروس کرونا سلامتی این کارگران در معرض خطر است و به همین دلیل کار به حالت تعطیل درآمده است البته تعدادی از همین کارگران خودشان اقدام به تعطیلی کرده بودند.

وی عدم پرداخت حقوق ۲ ماه کارگران را رد کرد و گفت: حقوق اسفندماه به صورت علی الحساب به آنها پرداخت شده و فقط عده ای مانده اند که پیمانکار به آنها نیز پرداخت می کند.

شیوع ویروس کرونا سبب شده امنیت شغلی بسیاری از کارگران به مخاطره بیفتد، در این میان زنان کارگر سرپرست خانوار به مراتب فشارهای بیشتری را متحمل می شوند باید دید در صورت ادامه این شرایط سرنوشت کارگران چیست و مسئولان چه اقداماتی برای حمایت از آنها انجام خواهند داد؟

گزارش: ندا رضاپور