دانستنی های پزشکی، فشار خون (blood pressure به نیرویی گفته می شود که توسط خون در جریان، به دیوارۀ رگ ها وارد می آید و یکی از علائم اصلی حیات است. فشار یک مفهوم فیزیکی است، مقصود از فشار اشاره به قدرت یک مایع متحرک است.فشار خون با جریان یافتن به شاهرگ ها و به رگ ها کم می شود. تنظیم فشار خون در بدن توسط چند اندام مانند قلب، کلیه، رگ انجام می گیرد و علاوه بر رژیم غذایی به ویژه مصرف نمک، هورمون هایی مانند رنین، آنژیوتانسین، آدرنالین و آلدسترون بر آن مؤثرند. افزایش فشار خون می تواند اعضای مختلفی از جمله قلب، عروق خونی، کلیه ها و مغز را تحت تأثیر قرار دهد.
در واقع همۀ افراد فشار خون دارند! خون برای گردش مؤثر در عروق بدن از نیرو و فشاری برخوردار است که آن را به نقاط مختلف بدن می رساند. این افزایش فشار خون است که بیماری تلقی می شود.
غیر از روش های دارویی برای جلوگیری از عوارض نامطلوب فشار خون روش هایی دیگر نیز پیشنهاد شده و به کار گرفته می شود. از جمله این روش ها می توان به موارد زیر اشاره کرد: 1.کاهش دادن اضطراب و استرس ها2. کاهش یا عدم مصرف الکل3. کم کردن وزن 4. انجام ورزش های سبک به طور منظم در شبانه روز.
سیستم عصبی مرکزی
سیستم عصبی مرکزی از مغز و نخاع تشکیل شده است و کنترل اعمال و رفتارهای انسان به این سیستم وابسته است اگر این سیستم مرکزی به نحو احسن کار خود را انجام دهد اعمال حرکات و رفتارهای انسان نیز سالم و سنجیده خواهد بود و برعکس اگر این سیستم دچار اختلال شود تمام این اعمال و رفتار های انسان نیز دچار اختلال خواهد شد.
عصبانیت
دانستنی های پزشکی، یکی از دلایل عصبانی شدن تحریک بیش از حد سیستم عصبی مرکزی بر اثر عواملی چون عدم موفقیت، گرما، سرما، گرسنگی، بی نظمی در کارها، درد، غم و …. می باشد.
فراموشی و کاهش حافظه
یکی از دلایل فراموشی و کاهش حافظه، کاهش خون رسانی به سیستم عصبی(مغز) می باشد.
دستگاه گوارش
دانستنی های پزشکی، دستگاه گوارش انسان از هشت قسمت تشکیل شده که شامل دهان، حلق، مری، معده، رودۀ کوچک، رودۀ بزرگ، راست روده و مخرج تشکیل شده است.
دهان انسان را برخی قلب دوم بدن نامیده اند. و با بهداشت دهان و دندان شخص از خیلی بیماری ها ایمن خواهد بود. به عنوان مثال عفونت های دهان و دندان به ویژه در کودکان نقش مهمی در ایجاد بیماری های روماتیسمی دارد و نقش دندان ها در حفظ زیبایی و قدرت جویدن و صحبت کردن به خوبی مشخص شده است و حتی نبودن دندان های سالم و زیبا برای بانوان اثرات روانی زیادی باقی می گذارد. در کتابهای علمی پزشکی می خوانیم: نیمی از زیبایی بشر منوط به صورت او و از این مقدار دو سوم آن مربوط به دهان و دندان هاست.
رعایت بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماری های مختلف آن از جمله پوسیدگی دندان ها، بوی بد دهان، خرابی و التهاب لثه ها بیماری های پریودنتال (بیماری های لثه و بافت های پشتیبان)و… ناشی از تجزیه و تخمیر مواد غذایی به وسیلۀ باکتری های موجود در دهان می باشند.
>>>بیشتر خوانید:
دانستنی‌های خواندنی از طب سنتی سوجوک تراپی
مری
مری یک لولۀ ارتباطی بین حلق و معده می باشد که کار عبور غذا را بعد از بلع به سوی معده انجام می دهد. یکی از بیماری هایی که می تواند مری را درگیر کند رفلاکس(برگشت محتویات معده به مری) می باشد. بر اثر عواملی از جمله افزایش فشار داخل شکم و شل شدن دریچۀ بین معده و مری، محتویات معده از جمله اسید معده به مری برگشت پیدا می کند که این برگشت می تواند باعث سوزش و سوختگی جدار داخلی مری شود و بیماری های دیگری از قبیل گلو درد، گرفتگی صدا، گوش درد و…. ایجاد نماید. و گاهی بر اثر همین بیماری ممکن است سرطان مری هم ایجاد شود.
معده
کار معده ذخیرۀ غذا و تا اندازه ای هضم غذا می باشد. یکی از بیماری های شایع معده و اثنی عشر زخم معده واثنی عشر می باشد. یکی از دلایل اصلی این بیماری نیز استرس و به دنبال آن افزایش ترشح اسید معده می باشد. در نتیجۀ پژوهش های علمی چنین می خوانیم که متخصصین فن می گویند: مشاهدات بالینی طی سالیان طولانی نشان داده است که علایم زخم های گوارشی ممکن است در اثر تغییرات هیجانی بیمار، یا تجربه شرایط استرس زای مختلف، شروع یا تشدید شود.
در راستای این فکر، مطالعه ای که روی هزاران نفر از افراد خوانده شده برای خدمت سربازی در ایالات متحده آمریکا، انجام گرفته است نشان می دهد که زخم های گوارشی بیشتر در افرادی پیدا می شود که هم میزان ترشحات معده در آنها بالاتر از حد طبیعی است و هم دچار برخی واکنش های هیجانی هستند که باعث ایجاد زخم گوارشی در آنها می شود. در این مورد فرانس الکساندر به ترسیم شخصیت های خاصی از نظر روانی می پردازد که زخم های گوارشی در آنها بیشتر بروز پیدا می کند. البته عوامل دیگری از جمله برخی باکتری ها نیز در این بیماری دخیل هستند.
رودۀ باریک و راست روده
کار اصلی رودۀ باریک، جذب مواد غذایی است.
رودۀ بزرگ
کار رودۀ بزرگ جذب آب مواد غذایی و انبار مواد زاید می باشد. یکی از دلایل اصلی یبوست جذب بیش از حد آب مواد غذایی از رودۀ بزرگ به علت بی حرکتی رودۀ بزرگ می با شد.
دستگاه تنفس
دستگاه تنفسی انسان از بینی، نای، ریه ها تشکیل شده است و کار اصلی آن تبادل گازهای خون بین خون و محیط است. یعنی اکسیژن هوا از طریق دستگاه تنفسی به خون انتقال پیدا می کند و در عوض گاز کربنیک که یک گاز اضافی است از طریق این دستگاه به محیط پس داده می شود.
اولین سد دفاعی بدن در مقابل عفونت های تنفسی موهای ریزی هستند که در مخاط بینی تعبیه شده اند، عوامل عفونی متعددی از جمله بسیاری از ویروس ها و باکتری ها و حتی عامل بیماری سل در این موها متوقف می شوند و جلوی حرکت آنها به قسمت های دیگر دستگاه تنفس گرفته می شود.
برخی بیماری ها
سینوزیت
در صورت انسان چندین حفره به نام سینوس وجود دارد که راه خروج ترشحات آنها به وسیلۀ مجرایی در بینی باز شده که جهت جلوگیری از عفونت و التهاب آنها ترشحات موجود در آنها از طریق بینی به بیرون ریخته می شوند. حال به هر دلیلی که این مجرا بسته شود ممکن است سینوزیت یا التهاب سینوس به وجود آید.
عوامل مختلفی از جمله گرفتگی بینی بر اثر سرما خوردگی، انحراف بینیف تورم و التهاب بینی بر اثر آلرژی و غیره این مجاری بسته می شوند.
عفونت گوش
یکی از دلایل عفونت گوش میانی بسته شدن مجرای شیپور استاش در حلق می باشد. چون گوش میانی از طریق مجرائی به نام شیپوراستاش با حلق ارتباط دارد، حال به هر دلیلی این مجرا بسته شود چون ترشحات گوش میانی نمی تواند تخلیه شود می تواند باعث تورم و التهاب حلق و حنجره شود . علاوه بر آن تجمع و تکثیر باکتری ها و قارچها در مجرای گوش ممکن است عفونت گوش خارجی هم ایجاد شود.
رشد عفونت های قارچی در بدن
از نظر علمی یکی از شرایط رشد قارچ های سطحی پوست بدن و ایجاد بوی بد بدن، گرما و رطوبت می باشد.امروزه دانش بشر، گروهی از بیماری ها را می شناسد که شروع بروز این بیماری ها از پوست سر و پاهاست، به عنوان مثال برخی بیماری های قارچی پوست از حد فاصل میان شست و دیگر انگشتان پا آغاز می شود.
بیماریهای متابولیک
یکی از شایع ترین بیماریهای متابولیک، دیابت(افزایش غیر طبیعی قند خون)می باشد. در ایجاد دیابت عوامل مختلفی از جمله ژنتیک ، چاقی، انواع بیماری ها، استرس و …. دخالت دارند.
بیماری های کبدی
یکی از بیماری هایی که کبد(جگر) انسان را در گیر می کند هپاتیت(یرقان) می باشد. “هپات” به معنای کبد می باشد و هپاتیت به معنای التهاب کبد می باشد. در ایجاد هپاتیت ویروس های گوناگونی دخیل می باشند و براساس نوع ویروس ایجاد کننده، آنها را به انواع هپاتیت A,B,C,D,E,F,G تقسیم می کنند. وقتی هپاتیت به وجود آید سلول های کبدی آسیب دیده و در نتیجه آنزیم های کبدی افزایش پیدا می کنند.
ملاتونین چیست؟
ملاتونین یکی از هورمون ها ی بدن و تنظیم کنندۀ هورمون های دیگر در بدن است.رشد و تنظیم سوخت و ساز بدن، تنظیم قند خون، واکنش در برابر ترس و… فعالیت هایی از بدن هستند که هورمون ها آن ها را تنظیم می کنند.
منشأ ملاتونین
دکتر ولید احمد فتیحی متخصص بیامری های داخلی، غدد و بیماری قند می گوید: منشأ اساسی هورمون ملاتونین غدۀ پینه آل می باشد. این غده یکی از کوچکترین غده های بدن می باشد و در قسمت پشت مغز قرار دارد.
اضافه بر غدۀ پینه آل هورمن ملاتونین در اعضای دیگر بدن یافت شده است: مانند شبکیه چشم و رودۀ بزرگ. این مطلب را نیز باید اشاره کرد که غدۀ پینه آل اولین غده ای است که در جنین به وجود می آید یعنی در واقع سه هفته بعد از شروع بارداری، شکل می گیرد.
عامل و زمان ترشح هورمون ملاتونین
دکتر فتیحی در این رابطه می گوید: جالب توجه ان است که هورمون ملاتونین در پاسخ به تاریکی و فقط شب ها ترشح می شود و مقدار و درصد آن هنگام شب ده برابر روز می باشد.
هورمون ملاتونین به طور میانگین از حدود ساعت نه شب شروع به ترشح نموده است و تا نیمه شب ادامه دارد.این مدت زمان در افراد مختلف به تناسب شرایط روحی و جسمی آنها تغییر اندک می نماید. هورمون ملاتونین به خواب و بیداری ما کمک می کند. اگر چنانچه فرد در هنگام ترشح ملاتونین به خواب نردو و بیدار باشد، ممکن است این بیداری، ترشح هورمون ملاتونین را کاهش دهد و بر بدن تأثیر منفی بگذارد، و خواب او را پس از آن ناخوشایند گرداند.
ارتباط ملاتونین با دمای حرارت بدن
گویا ترشح هورمون ملاتونین با دمای حرارت بدن ارتباط دارد بیش از پنجاه سال است که دانشمندان پی به وجود نظم خاصی در چرخۀ دمای حرارت بدن برده اند.
دمای حرارت بدن طی چرخۀ خاصی در طول شبانه روز به مقدار چند درجه سانتیگراد بالا و پایین می رود.
روزها دمای حرارت بدن افزایش یافته و شبها کاهش می یابد.
کاهش حرارت بدن هنگام شب به انسان این فرصت را می دهد تا راحت تر به خواب رود.
دانشمندان پی برده اند که کاهش دمای بدن با فزایش ترشح هورمون ملاتوین همراه است.
تولید ملاتونین در مراحل مختلف عمر
در نوزادان غدۀ پینه آل مقدار کمی هورمون ملاتوین ترشح می نماید. در سه ماهگی ترشح این هورمون افزایش می یابد؛ این افزایش سبب می شود که خواب نوزادان سه ماهه تا حدی به شکل طبیعی خود در آمده و مدت زمان آن طولانی تر شود. روند افزایش ترشح ملاتونین تا یک سالگی ادامه می یابد و از یک سالگی تا بلوغ ثابت می ماند.
پس از بلوغ تا پنج سال روند ترشح آن رو به کاهش می رود. و این روند کاهش تا آخر عمر انسان ادامه می یابد، تا اینکه در هفتاد و یا هشتاد سالگی تقریباً ترشح آن به صفر می رسد.
لازم به ذکر است که نه تنها ملاتونین بلکه هورمون های دیگری هم وجود دارند که با بالا رفتن سن افراد ترشح آن ها کاهش می یابد.هورمون هایی هم چون تستوسترون که هورمون جنسی مردان می باشد و نیز هورمون رشد.
فری رادیکالها
واضح است که همۀ اعضای بدن بدون استثنا به اکسیژن نیاز دارند.فری رادیکالها، ذرات زائد بر جای مانده از پیوند و واکنش اکسیژن با مواد و نیز سوخت و ساز مواد(متابولیسم) در بدن می باشند.
این ذرات از بدترین دشمنان بدن به شمار می آیند و اثری سمی و مخرب از خود به جا می آورند. اثرات مخرب فری رادیکالها را می توان درچند مورد خلاصه نمود:
1.تخریب DNA(این مادۀ ژنتیکی رنامۀ وراثتی مؤثر بر رشد و فعالیت سلول ها را در بر می گیرد.)
2.از بین بردن پروتئین ها ( که در ساختار اصلی ماهیچه ها، خون، پوست و اعضای دیگر بدن وجود دارند.)
- موجب ابتلا به بیماری هایی مربوط به کهنسالی و پیری و بیماری هایی همچون تصلب شرایین، سرطان و… نیز سبب ایجاد چین و چروک صورت و پیری زود رس می شوند.
فری رادیکالها و مغز انسان
فری رادیکالها در مغز انسان بیش از هر جای دیگر بدن وجود دارند. دو دلیل برای این مسأله وجود دارد که عبارتند از:
1.مغز انسان دو درصد از وزن کلی بدن را تشکیل می دهد، ولی با این حال یک پنجم از مقدار کل اکسیژن استنشاق شده را مصرف می نماید. این امر سبب می شود فری رادیکالها که از فرآیند پیوند اکسیژن با مواد برجای می مانند بیش از هر جای دیگر بدن در مغز تولید شوند.
- مغز انسان مملو از اسیدههای چرب می باشد که فری رادیکالها به آنها علاقۀ فراوانی دارند والکترون های آنها را می ربایند، لذا بستر خوبی در مغز برای خود می یابند. در نتیجه سلول های مغزی بیش از همه در معرض تخریب فری رادیکالها قرار می گیرند. و این امر از این جهت پر اهمیت می باشد که سلول های مغز در صوتر نابودی بازسازی نمی شوند.
وظایف هورمون ملاتونین
دانستنی های پزشکی، از مهم ترین وظایف هورمون ملاتونین محافظت از سلول های مختلف بدن در برابر اثرات سمی فری رادیکالها می باشد.
دیگر وظایف هورمون ملاتونین به طور خلاصه عبارتند از :
- به عنوان یک هورمون تحریک کننده و اساسی بر بسیاری از غده های بدن تأثیر می گذارد .بعضی ازاین غده ها غدۀ فوق کلیه و غدۀ هیپوفیز می باشند.
- به صورت هورمون تقویت کنندۀ دستگاه ایمنی بدن عمل می کند.
- بر فرآیند خواب تأثیر گذاشته و آن را تنظیم می کند.
- پروفسور رایتر استاد دانشگاه تکساس آمریکا که بیش از چهل سال تجربه در انجام آزمایشهای مختلف بر روی هورمون ملاتونین دارد می گوید: در همۀ موجودات زنده با ساختارهای ساده و پیچیده، کوچک و بزرگ، هورمون ملاتوین با یک ترکیب واحد وجود دارد و میلیون ها سال است که تغییر نیافته و بر اساس نظام و قانون معینی شبها ترشح می شود و روزها ناپدید می گردد.
- بی شک این هورمون در سلول های همۀ موجودات زنده نقش اساسی دارد. امروزه پس از هزاران تحقیق و بررسی علمی که بر این هورمون انجام شده می توان گفت که هورمون ملاتونین یکی از فعال ترین مواد در بدن انسان به شمار می آید و در همه مراحل عمر، نقش اساسی در محافظت از سلامت و تندرستی بدن ایفا می کند. هورمون ملاتونین، مقاومت بدن را در برابر میکروب ها و یروس ها افزایش می دهد.
تعبیر خواب
قیمت ارز
فال حافظ