شب قدر و تقسیم بندی قَدَر های انسان، از منظر قرآن

قرآن، برای انسان ها شش نوع اندازه ذکر می کند و انسان ها را براساس بخش اصلی وجودشان به تقدیر های شش گانه تقسیم می کند، که عبارتند از: قدر های جمادی(هرچیز بی جان و غیر زنده )، قدر های بدتر از جمادی، قدر های حیوانی، قدر های پست تر از حیوانی، قدر های شیطانی، و قدر های انسانی. (منظور از قَدَر ذکر شده، همان قَدَر در قضا و قَدَر می باشد)

بخش ها و قوای پنج گانۀ  انسان شامل: حس، خیال، وهم، عقل و فوق عقل می باشد. ما در سه بخش اول با حیوانات مشترکیم. با حس مان دنبال محسوسات می گردیم، آب، نان، لباس و طول موج ها، فرکانس ها، بوها و مزه ها را حس می کنیم. با خیال مان تصویر ها، صورت ها، کار های هنری و تجملات را دریافت می کنیم. با وهم مان دنبال مسائل زمینی، عشق های زمینی، تنفر و دوست داشتن ها، دشمنی ها، ازدواج و  تکثیر نسل هستیم. بخش چهارم وجودمان عقل است که با آن دنبال اطلاعات می گردیم، می خواهیم اطلاعات حقیقی را کسب کنیم، دانشمند و عالم شویم. این چهار خصلت فرع وجود ماست.

بخش پنجم و اصلی وجود ما، بخش فوق عقل ماست؛  که ما با آن انسانیم. فقط به واسطۀ بخش فوق عقلانی است که انسان به دنبال کمال مطلق و بی نهایت می باشد، که همان الله تبارک و تعالی است. پس هر پنج بخش ما بخش قدر است.

شخصیت بعضی از افراد حسی است. برخی دیگر خیالی هستند. بعضی ها وهمی هستند. بعضی ها هم شخصیت عقلانی دارند، عدۀ کمتری شخصیت انسانی و فوق عقلانی دارند. این موارد بخش ها و قوای پنج گانۀ وجود انسان است.

• قَدَر های جمادی و بد تر از جماد(هر چیز بی جان)

قرآن، مبنای تقسیم بندی خود را این گونه بیان می کند: بعضی از شما دلتان، یعنی بخش اصلی شخصیت شما، به جای اینکه دنبال الله باشد دنبال جمادات(هر چیز بی جان و غیر زنده) است، بنابراین به همان اندازه ارزش دارد.

قرآن می فرماید: (سپس دل های شما بعد از این واقعه سخت گردید، همانند سنگ)

بعضی ها فقط به اندازۀ سنگ قیمت دارند، یعنی شخصیت شان بیشتر از سنگ نیست. و بعضی ها از سنگ هم پایین تر هستند. چرا سخت تر از سنگ هستند؟ قرآن می فرماید: سنگ خواصی دارد که دل های شما ندارد. می گوید سنگ نرمی دارد.از برخی سنگ ها جوی هایی بیرون می زند. بعضی ها اینقدر باز می شوند که از دلشان نهر بیرون می آید، و به آب اجازه می دهند که از وجودشان رد شود، بعضی ها یک ذره سخت تر هستند و پاره ای از آنها می شکافد  و آب از آن خارج می شود. شکاف کوچکی بر می دارد، بالاخره اجازه می دهد آب کم کم از آن بیرون آید. بعضی از سنگ ها خشیت دارند؛ وقتی اسم خدا را می شنوند، تأثیر می پذیرند، با اسم خدا می لرزند و فرو می ریزند، یعنی اسم خدا برایشان مهم است.

پروفسور ایموتو، دانشمند ژاپنی می گوید: وقتی من به مولکول آب می گویم الله یک شکل خاصی به خود می گیرد. وقتی می گویم شیطان شکلی دیگر می شود، زمانی که برایش قرائت قرآن می گذارم، به یک شکل در می آید، وقتی موسیقی هوی متال می گذارم، حالتی دیگر می شود و با موسیقی پاپ حالت دیگری دارد.

پس سنگ ها ، اتم ها و مولکول ها شعور دارند. چون همه مظهر خدا هستند و در مقابل شنیدن اسم خدا از خودشان عکس العمل نشان می دهند. قرآن می گوید: دل های شما اینطور نیست، لذا می فرماید: دل های بعضی  از شما به اندازۀ سنگ است. اگر کسی همین سنگ نرم هم باشد، خوب است؛ ولی می بینی، اشک و آه و سوز ندارد، قساوت قلب همۀ وجود این آدم را گرفته، اشکی از چشمش نمی آید، لذا فرمود: هیچ چشمی خشک نمی شود مگر به دلیل قساوت و سنگدلی.

 

امام علی (ع) فرمود: هیچ قلبی قسی نمی شود، مگر به دلیل کثرت گناه. گناه زیاد، قساوت می آورد، قساوت هم برای انسان خشکی چشم می آورد.

• قَدَر حیوانی

قدر بعدی، قدر حیوانی است. قرآن می فرماید: آنان همانند چهارپایان اند.

بعضی افراد مثل چهارپایان هستند، یعنی زندگی حیوانی دارند، در حد کمالات حیوانی، که این هم خیلی محترم است. ما حق نداریم، سنگ ها، گیاهان و حیوانات را تحقیرکنیم؛ چون آنها  از بسیاری از افراد برتر هستند، روز قیامت ممکن است ببینی حیواناتی که در دنیا داشتی، اسبت پرنده یا ماهی ات به بهشت وارد شوند اما تو بهشتی نباشی.

حضرت محمد(ص) فرمود: چه بسیار مرکب هایی که از صاحبان شان بهتر هستند، چون ذکرشان بیشتر از صاحبشان است. حیوانات امانت دار هستند، غیرت ناموسی دارند. بعضی افراد غیرت ناموسی ندارند. حیوانات حیا دارند بسیاری از کارهایشان را مخفی انجام می دهند. آنها روح خدمت به هم نوع و حتی غیر هم نوع دارند. پس اگر کسی کمالات مثبت حیوانات را داشت، تازه هم رتبۀ آنها می شود، ولی اگر آنها را هم نداشت، از حیوانات هم پست تر است؛ که این دسته، درقدر چهارم قرارمی گیرند.

• قَدَر های پست تر از حیوان

دستۀ چهارم، بعضی افراد از حیوان هم پست تر هستند، چون حیوانات یک سری خصوصیت های خوب دارند، ولی این افراد اصلاً این طور نیستند، تعهد و مسئولیت خانوادگی ندارند. پیامبر فرمود: ملعون است کسی که زیر دست خودش را ضایع کند. حیوان گاهی برای دفاع از حریم هم نوع، فرزند و خانواده اش جانش را فدا می کند. یعنی این قدر وفادار است.

• قَدَر های شیطانی

در قدر پنجم می فرماید: شخصیت بعضی ها شیطانی است، یعنی مثل شیطان می مانند، حتی مثل حیوان هم نیستند. این افراد ظاهر، پوشش، شخصیت، منش، فرهنگ زندگی و محتوای خانه اش شیطانی است.

شیاطین الانس: یعنی آدم هایی هستند که مبارک نیستند، همین که به آنها نزدیک شوی، باید سبک زندگی غیر دینی، غیر الهی و شیطانی را بپذیری.

قرآن انسان ها را بر اساس سبک زندگی شان تقسیم بندی می کند. خدا کاری ندارد، تو نماز می خوانی، مسجد می آیی، مکه رفتی. خدا می گوید: سبک زندگی ات چیست؟ طبیعت گرایانه؟ یا فطرت گرایانه؟ این پنج قدر را که بر پایۀ سبک زندگی طبیعت گرایی است نباید در شب های قدر به دست امام زمان بدهیم.

شما دائم جوشن کبیر و نماز صد رکعتی بخوان، گریه و عزاداری کن. ولی وقتی نامه ای که به دست حضرت می دهی بر پایۀ همان سبک زندگی حیوانی است، حضرت هم با گریه مجبور است همان را امضاء کند، زیرا انتخاب توست.

باید این پنج سبک را کنار بگذاریم این سبک زندگی ها خوب نیست.

• قَدَر های انسانی

قدر ششم چیست؟ قرآن می فرماید: از بین همۀ آدم هایی که سنگ اند یا کمتر از سنگ، حیوان اند یا کمتر از حیوان، گروهی هم شیطان اند و عدۀ کمی انسان هستند. همۀ انسان ها سرمایۀ انسانی شان را از دست می دهند. پیامبر فرمود: مسلمان ها روز قیامت به صورت ده نوع حیوان محشور می شوند.

عده ای هم واقعا آدم هستند، یعنی دلش به ارزش های انسانی مطمئن است و امنیت پیدا می کند. امنیت و آرامش یعنی دل به ماورای دنیا خوش باشد و ماورای دنیا بتواند به انسان قدرت و شادی هدیه دهد. خدا و فرشته ها بتوانند به او آرامش دهند. ابراز بدبختی نکند، خودش را نبازد، او همه چیز را در همین دنیا، جسم، ماده و کمالات طبیعی و وهمی می بیند. لذا اگر کمالات دنیوی از دستش برود غصه می خورد. مؤمن این گونه نیست؛ مؤمن با مسلمان فرق دارد.

شکر نعمت، از عوامل مؤثر بر تقدیرات شب قدر

یکی از آن چیز هایی که در تقدیر های سال بعد خیلی مهم است، شکر است. انسان هایی که از خدا ناراضی هستند کفور هستند. کفران یعنی: قدر نعمت هایی را که خدا به او داده نمی داند یا بلد نیست. کفران، خوب و درست استفاده نکردن از نعمت است.

طراحی سبک زندگی به همراه نقشه و برنامه ریزی

اگر انسان بخواهد، در دنیا زندگی موقتی داشته باشد و به تعبیر قرآن شاد و آرام باشد و سالم به برزخ وارد شود، باید نظام برنامه ریزی زندگی اش را بر اساس ساختار بخش فوق عقلانی اش قرار دهد. یعنی نقشه داشته باشد. بدبختی ای که نصیب ما شده، این است که بدون نقشه زندگی می کنیم. تمام حرف شب قدر این است: شب قدر برتر از هزار ماه است. یک شب قدر با تصمیم و برنامه ریزی، بهتر از هزار ماه بدون برنامه است.

شما هیچ گاه بدون نقشه شروع به ساختن خانه نمی کنید یا اگر یک روز در خانه تعطیل هستید می گویید امروز کجا برویم؟ یعنی نقشه می ریزید. نمی گویید سوار ماشین شویم بعد تصمیم می گیریم که کجا برویم. بزرگترین بدبختی ما این است که برای صرف عمرمان طرح، و برنامه نداریم.

پیامبر فرمود: روز قیامت از چند چیز سؤال می کنند که بیش از همه مهم است. یکی از آنها عمر و دیگری جوانی است. یعنی تو حق نداری عمرت را هر طور دوست داری مصرف کنی. برای ازدواج و بچه دار شدن باید برنامه داشته باشی. نسلی که از تو به دنیا می آید تا قیامت هر کاری بکند در نامۀ عمل تو خوب یا بد ثبت می شود. نسل تو کشتزار توست.

>>>بیشتر بخوانید:

ضیافت رمضان/ لیالی قدر

رابطۀ دنیا با آخرت

رابطۀ دنیا با آخرت مثل رابطۀ رحم مادر با دنیاست. شش نوع تولد از رحم مادر به دنیا وجود دارد: سالم، سالم قوی، ضعیف، بیمار، ناقص و معلول. همین شش تولد نیز برای روح در تولد از رحم دنیا به آخرت وجود دارد. جنین در رحم مادر فقط دو تولد به دردش می خورد. چهار تولد دیگر به دردش نمی خورد.جنین باید سالم به دنیا بیاید. ما هم در رحم دنیا قرار داریم و فقط دو نوع تولد از شش تولد، برای آخرت به دردمان می خورد، اصل، تولد سالم است، خدایا مرا از دنیا سالم خارج کن.

شرط تولد سالم به آخرت

کسی که دنیا خیلی جدی تر از آخرت می گیرد، محال است سالم به آخرت متولد شود. کسی که می خواهد در دنیا به شادی و آرامش برسد باید آخرت همیشه در ذهنش بزرگ تر از دنیا باشد. ملاک تولد سالم چه بود؟ تطبیق با شرایط زیستی دنیا. ملاک سالم وارد شدن از رحم دنیا به آخرت چیست؟ اینکه شخص در برنامه ریزی برای زندگی اش سه هدف را بالاتر از همۀ اهداف انسانی بداند که عبارت اند از: خدا، جهاد در راه خدا و چهارده معصوم. کسی که این سه هدف در زندگی برایش عزیز تر و لذیذ تر از دنیا باشد، انسان حقیقی است.

خدا صریح می فرماید: تو باید بی نهایت را به محدود ترجیح دهی، تو باید خانواده آسمانی را به خانواده زمینی ترجیح دهی.

شب عید فطر، شب قدر

عید فطر یکی از اعیاد مهم مسلمانان سراسر جهان،  است که در روز اول ماه شوال، و پس از یک ماه روزه داری، جشن گرفته می شود. این عید که معنای آن آفرینش است، در واقع همتای نوروز  به شمار می رود. در واقع هر سال در پایان ماه رمضان و به دنبال رؤیت ماه نو اعلام می شود.

شب عید فطر، شب قدر است. شب عید، شب قدر بزرگی به اندازۀ کل ماه مبارک است. شب عید، شب احیا و جشن است. روز عید در قنوت نماز عید می خوانیم: خدایا، هرچه به اهل بیت دادی، به من هم بده. از کنار این زیارت نامه ها به  راحتی رد نشوید. این زیارت نامه ها عاشقانه ترین ترانه های زندگی انسان هستند. هیچ ترانه ای قشنگ تر از این نیست که تو شروع کنی به سلام کردن به انبیاء.

این قیمت ماست. باید از افکار کثیف، کوچک و پلید حیوانی، جمادی و نباتی دست برداریم. در این شب اگر تصمیم گرفتی، از فردا صبح سبک زندگی ات واقعاً تغییر می کند. نوع ارتباطاتت، تصمیم هایت و همه چیز رنگ خانواده آسمانی پیدا می کند. اگر آرامش و نشاط می خواهی  فقط در چادر امام زمان پیدا می شود، هیچ چیز بیرون از این خانه به دست نمی آید.  همۀ امور دست ولی امر است، وقتی تو با صاحب امر فاصله بگیری، خود به خود بدبختی به سراغت می آید.

شب قدر، اوج ذکر های آسمانی

در شب های قدر و شب های آخر ماه مبارک رمضان که شما با خداوند حرف می زنید، واسطۀ شما با خدا “اسماء حسنی” هستند.

مقام احسان

مقام احسان از مقامات عالی انسان است. انسان نخست مسلمان می شود، بعد مؤمن می شود، بعد با تقوا می گردد، بعد از تقوا، مقام احسان است. بعد از احسان هم مقامات دیگری دارد. این ها درجات آدمی است که می تواند اوج بگیرد. مقام احسان، مقام فوق العاده شیرین و دلچسبی است.

از خدا بخواهیم که:

خدایا در این شب به من یقینی عطا کن که همیشه با دلم همراه باشد. یقین مباشر قلب، یعنی یقین چسبیده به قلبم بده. اگر کسی امشب بخواهد سبک زندگی اش را عوض کند و تقدیر مهدوی بگیرد، باید باور داشته باشد که به این تقدیرها نیاز دارد تا بتواند مقدراتش را عوض کند و گر نه صرف شنیدن این ها به تصمیم منجر نمی شود.

همه می آیند احیای شان را برگزار می کنند، هیچ تصمیم جدیدی هم نمی گیرند. دوباره می روند و روز از نو، روزی از نو. کسی که باور ندارد یقین ندارد. یقینی عطا کن که همیشه با دلم همراه باشد و ایمانی که شک و تردید را از من دور سازد. مشکل بهره برداری از شب قدر چیست؟ این است که یقینش و باور هایش ضعیف است. دنیای خوب، آدم را به آخرت خوب می رساند، یک دنیای شاد و آرام، انسان را به آخرت شاد و آرام می رساند.