آب مایه حیات/ و فوائد آن

“واللهُ اَنزَلَ مِنَ السـَّماءِ ماءً فَاحیا بِهِ الاَرضَ بَعدَ مَوتِها اِنَّ فی ذلِکَ لِایَةً لِقَومٍ یَسمَعون”
خداوند از آسمان، آبی فرستاد؛ و زمین را، پس از آن که مرده بود، حیات بخشید. در این، نشانۀ روشنی است برای جمعیتی که گوش شنوا دارند.

اشاره ای به نعمت های چهار گانۀ خداوند

1. زمین که مهد آرامش و آسایش انسان است و به برکت قانون جاذبه و همچنین قشر عظیم هوائی که اطراف آن را گرفته، انسان می تواند به راحتی و امن و امان روی آن زندگی کند.
2. راه ها و جاده هائی که خداوند در زمین به وجود آورده است که تمام مناطق آن را به یکدیگر پیوند می دهد، همان گونه که غالبا دیده ایم در میان سلسله جبال سر به آسمان کشیده، غالبا دره ها و راه هائی وجود دارد، که انسان می تواند از آنها عبور کرده، به مقصد خود برسد.

3. آبی که مایه حیات است و سرچشمۀ همۀ برکات، از آسمان نازل کرده است.
4. گیاهان و نباتات گوناگون و مختلفی که به وسیلۀ این آب از زمین می روید که قسمتی از آنها مواد غذائی انسان را تشکیل می دهند و بخشی مواد داروئی، قسمتی را انسان برای ساختن لباس مورد استفاده قرار می دهد و قسمت دیگری را برای وسائل زندگی (هم چون در و حتی خانه هائی که از چوب ساخته می شود و کشتی ها و بسیاری از وسائل نقلیه دیگر)
این چهار نعمت، اولویت های زندگی انسان را تشکیل می دهند.

آب مایۀ اصلی موجودات زنده

طبق آیات و روایات قرآنی آب، نطفه است که موجودات زنده معمولا از آن به وجود می آیند.
دانشمندان معتقدند: نخستین جوانۀ حیات در اعماق دریاها پیدا شده است، به همین دلیل، آغاز حیات و زندگی را از آب می دانند، و اگر قرآن آفرینش انسان را از خاک می شمرد، نباید فراموش کنیم منظور از خاک همان طین(گل) است که ترکیبی است از آب و خاک. این موضوع نیز قابل توجه است که: طبق تحقیقات دانشمندان، قسمت عمده بدن انسان و بسیاری از حیوانات را آب تشکیل می دهد.
بعضی ایراد کرده اند آفرینش فرشتگان و جن که موجودات زنده ای هستند، از آب نیست، پاسخش روشن است ؛ زیرا هدف، موجودات زنده ای است که برای ما محسوس و آشکار هستند.

خلقت جنبندگان از آب

از مهم ترین چهره های نظام آفرینش که از روشن ترین دلائل توحید است، مساله حیات در صورت های متنوع است. اشاره به آیه: “واللهُ خَلَقَ کُلَّ دابَةٍ مِن ماءٍ” خداوند هر جنبنده ای را از آبی آفرید. با این که اصل همه آنها به آب باز می گردد، با این حال خلقت های بسیار متفاوت و شگفت انگیزی دارند: “گروهی از آنها بر شکم خود راه می روند(خزندگان) و گروهی بر روی دو پا راه می روند(انسان ها و پرندگان) و گروهی بر روی چهار پا راه می روند(چهارپایان). حیات چهره های فوق العاده متنوع دارد، اعم از موجوداتی که در دریا زندگی می کنند، حشراتی که هزاران نوع و صورت دارند و خداوند هر چه را اراده کند می آفریند.

آب و زراعت

خدا در قرآن می فرماید: آیا ندیدند که ما آب را به سوی زمینهای خشک و بی آب وعلف می رانیم، و به وسیله آن زراعت هائی می رویانیم که هم چهارپایانشان از آن می خورند، و هم خودشان تغذیه می کنند؟ آیا نمی بینند؟
طبیعت آب به مقتضای سنگینی اش ایجاب می کند که روی زمین و در گودالها باشد، و به مقتضای روان بودنش باید در اعماق زمین فرو رود، ولی هنگامی که فرمان ما فرا رسد طبیعت خود را از دست داده و تبدیل به بخار سبکی می شود که با وزش نسیم، به هر سو حرکت می کند.

آری همین ابرها که بر فراز آسمانند دریاهای بزرگی از آب شیرین هستند که به فرمان خدا، به کمک بادها به سوی زمینهای خشک فرستاده می شوند. به راستی اگر باران نمی بارید بسیاری از زمین ها، قطره ای از آب به خود نمی دید. این قدرت آبیاری عجیب، تنها در باران است و از هیچ چیز دیگر ساخته نیست.
هم چنین می فرماید: آیا به آبی که می نوشید اندیشیده اید؟ آیا شما آن را از ابر نازل می کنید؟ یا ما نازل می کنیم؟

اهمیت آب در زندگی بشر

اهمیت آب و نقش آن در زندگی بشر، نه تنها با گذشت زمان و پیشرفت صنایع و علم و دانش انسان کم نمی شود، بلکه بر عکس، انسان صنعتی نیاز بیشتری به آب دارد، لذا بسیاری از موسسات عظیم صنعتی، فقط در کنار رودخانه های عظیم، قدرت فعالیت دارند.
وخدا در آیه دیگری می فرماید: اگر بخواهیم آب گوارا و شیرین را به صورت تلخ و شور قرار می دهیم.
آری، اگر خدا می خواست، به املاح محلول در آب نیز،اجازه می داد که، همراه ذرات آب تبخیر شوند، و دوش به دوش آنها به آسمان صعود کنند، و ابرهائی شور و تلخ تشکیل داده، قطره های بارانی درست همانند آب دریا شور و تلخ فرو ریزند. اما او به قدرت کامله اش این اجازه را به املاح نداد، نه تنها املاح در آب، بلکه میکروب های موذی و مضر نیز اجازه ندارند همراه بخارات آب به آسمان صعود کنند، و دانه های باران را آلوده سازند، به همین دلیل قطرات باران هر گاه هوا آلوده نباشد، خالص ترین، پاکترین و گوارا ترین آبها است.

اگر آب جاری مایۀ حیات در زمین فروکش کند؟

در آیه دیگری اشاره به این دارد که: به آنها بگو به من خبر دهید اگر آب های مورد استفاده شما در زمین فرو رود چه کسی می تواند آب جاری در دسترس شما قرار دهد؟
می دانیم: زمین از دو قشر مختلف تشکیل شده است: قشر نفوذ پذیر که آب در آن فرو می رود، و در زیر آن قشر نفوذ ناپذیر است که، آب را در آنجا نگاه می دارد، تمام چشمه ها، چاه ها و قنات ها از برکت این ترکیب خاص به وجود آمده؛ زیرا اگر تمام روی زمین تا اعماق زیاد، قشر نفوذ پذیر بود، آب ها چنان در زمین فرو می رفتند که ، هرگز دست کسی به دامانشان نمی رسید، و اگر همه نفوذ ناپذیر بودند، آبها همه روی زمین می ایستادند و تبدیل به باتلاق می شدند، یا به زودی به دریاها می ریختند، و به این ترتیب تمام ذخائر زیر زمینی آب از دست می رفت. این نمونه کوچکی از رحمت عام خداست که، مرگ و حیات انسان سخت با آن گره خورده است. امروز می دانیم اگر قشر نفوذ ناپذیر زمین از میان برود، هیچ انسانی و هیچ ابزاری نمی تواند آبی استخراج کند.

آب گوارا و رابطه آن با کوه ها

درست است که تمام آب های گوارا از باران است، ولی کوه ها مهمترین نقش را در آن ایفا می کنند، بسیاری از چشمه ها و قنات ها از کوه ها می جوشد، و سرچشمۀ بسیاری از نهرها و شط های عظیم از برف های متراکمی است که بر قله های کوه ها می نشیند و مهمترین ذخائر آبی انسان ها را تشکیل می دهد. قله کوه ها به خاطر دوری از سطح زمین، همیشه سرد است و می تواند ذخائر برف را سالیان دراز در خود جای دهد تا تدریجا در پرتو آفتاب آب شود و به صورت نهر ها جریان یابد.
در پایان می فرماید: “وای در آن روز بر تکذیب کنندگان”
همان کسانی که این همه آیات و نشانه های قدرت حق را با چشم خود می بینند و این همه نعمت های الهی را که در آن غرق هستند مشاهده می کنند، باز هم رستاخیز و دادگاه قیامت را که مظهر عدل و حکمت او است را انکار می کنند.

دریاها با ذخایر گرانبهایشان

می فرماید: دو دریای مختلف را در کنار هم قرارداد، در حالی که با هم تماس دارند، اما در میان آن دو برزخی است که مانع از طغیان و غلبه یکی بر دیگری می باشد.

منظور از این دو دریا چیست؟

منظور دریاهای آب شیرین و شور هستند.درباره این دو دریا تفاسیر مختلفی مطرح است که به بررسی یکی از آن ها می پردازیم: رودخانه های عظیم آب شیرین، هنگامی که به دریاها و اقیانوسها می ریزند، معمولا دریائی از آب شیرین در کنار ساحل تشکیل می دهند و آب شور را به عقب می رانند، و عجب این که تا مدت زیادی این دو آب شیرین و شور به خاطر تفاوت درجه غلظت به هم آمیخته نمی شوند.

در مسافرت با هواپیما، در مناطقی که این رودخانه ها به دریا می ریزند، منظرۀ دریاهای آب شیرین و شور که در کنار هم قرار دارند و از هم جدا هستند به خوبی از بالا نمایان است، و هنگامی که کنارۀ این آبها به یکدیگر مخلوط شوند، آبهای شیرین تازه جای آنها را می گیرند، به طوری که این دو دریای جدا از هم دائما جلب توجه می کند.

جالب اینکه به هنگام مدّ دریا، که سطح اقیانوس بالا می آید، آبهای شیرین به عقب رانده می شود، بی آنکه با آب شور مخلوط گردد(مگر در مواقع خشکسالی و کم آبی ) و قسمت زیادی از خشکی را می پوشانند، لذا ساحل نشینان در این مناطق با مهار کردن این آبهای شیرین، نهرهای زیادی در منطقۀ ساحلی به وجود می آورند که ، به وسیلۀ آن زمین های فراوانی مشروب می شود. این نهرها که از برکت جزر و مدّ ساحلی و تاثیر آن در آب این نهرها به وجود می آید، در شبانه روز دو بار از آب شیرین پر و خالی می شود، و وسیلۀ بسیار مؤثری برای آبیاری مناطق وسیع هستند.

>>>بیشتر بخوانید:

نوشیدن آب بعد از بیدار شدن از خواب فایده ای هم دارد؟

دریا، دیار عجائب

دریا، کانون نعمت های الهی است. می دانیم که دریاها تقریبا سه چهارم سطح کرۀ زمین را فرا گرفته اند و منبع عظیمی برای مواد غذائی، داروئی، زیور آلات، وطریق مهمی برای حمل و نقل انسانها و کالاها می باشد، و از همه مهمتر، نزول بارانها، تعدیل هوا و حتی بخشی از وزش بادها ازبرکات دریاهاست. اگر سطح دریاها کمتر یا بیشتر از آنچه اکنون هست ، بود، کرۀ زمین به خشکی می گرائید، یا آنچنان مرطوب می شد که جای زندگی نبود.
لذا قرآن بارها و به تعبیرات مختلف، انسانها را به این نعمت بزرگ توجه داده و آنها را به اندیشه وا می دارد، گاه می گوید: “خداوند دریا را برای شما تسخیر کرد” و گاه می گوید: “کشتی ها را برای شما تسخیر کرد” و گاه می گوید: “آنچه در روی زمین است مسخر شما ساخت”.
دریا دیار عجائب است. کوچکترین گیاهان ذره بینی و بلند ترین درختان عالم در دریاها می رویند، هم چنین کوچک ترین حیوانات و عظیم ترین حیوانات غول پیکر، در دریاها زندگی می کنند. زندگی در اعماق دریاها ، در آنجا که نه نوری وجود دارد و نه غذائی ، به قدری شگفت انگیز است که انسان از مطالعه آن سیر نمی شود.

عجیب آنکه حیوانات در آنجا از خودشان نور پخش می کنند، مواد غذائی آنها در سطح آب ساخته می شود و ته نشین می شود، اندام آنها چنان محکم و مقاوم و توأم با فشار داخلی ساخته شده که در مقابل آن فشار عظیم آب، که اگر انسان به حال عادی در آنجا قرار گیرد، استخوان هایش تبدیل به آرد می شود، مقاومت می کند.

گلف استریم و رودهای عظیم جهانی

اگر تعجب نکنید، در سراسر اقیانوس های جهان، رودهای عظیمی در حرکت است که یکی از نیرومند ترین آنها “گلف استریم” نام دارد. این رود عظیم، از سواحل آمریکای مرکزی حرکت می کند، سراسر اقیانوس اطلس را می پیماید و به سواحل اروپای شمالی می رسد. این آبها که از مناطق نزدیک به خط استوا حرکت می کنند، گرم هستند، و حتی رنگ آنها با رنگ آبهای مجاور متفاوت است. عجیب آنکه عرض همین رود عظیم دریائی در حدود 150 کیلومتر، و عمق آن چند صد متر می باشد.

سرعت آن در بعضی مناطق به قدری است که در یک روز 160 کیلومتر راه را طی می کند. تفاوت درجۀ حرارت این آبها با آبهای مجاور، در حدود 10 تا 15 درجه است.لذا حاشیۀ غربی آن را دیوار سرد می نامند.

گلف استریم بادهای گرمی به وجود می آورد و مقدار قابل توجهی از حرارت خود را به طرف کشورهای شمالی قارۀ اروپا می برد، و هوای آن کشورها را بسیار مطبوع می کند. شاید اگر این جریان نبود، زندگی در آن کشورها بسیار سخت و طاقت فرسا بود. این رودهای عظیم دریائی با آبهای اطراف خود کمتر آمیخته می شوند و هزاران کیلومتر راه را به همان صورت می پیمایند.

نکته جالب دیگر آنکه، در محل برخورد این آبهای گرم با آبهای سرد مجاور، پدیده ای رخ می دهد که برای انسان بسیار پرسود است؛ زیرا در محل تقاطع این آبهای گرم و سرد ، یک نوع حالت بی حسی یا مرگ دسته جمعی برای حیوانات ذره بینی که در میان آب معلق هستند، به وجود می آید، و از این راه مواد غذائی فراوان جمع می شود که، سبب جلب دسته های بزرگ ماهیان می گردد و به این ترتیب، این منطقه، یکی از بهترین مناطق صید ماهی در کرۀ زمین است.