انتقاد از پیامک جنجالی وزارت بهداشت درخصوص همسرآزاری

کد خبر: ۱۴۹۴۴۰

تاریخ انتشار: یکشنبه ۲۴ فروردین ۱۳۹۹ – ۲۰:۰۹

 چند روز قبل ارسال پیامکی از طرف وزارت بهداشت برای مردم حاشیه‌هایی را ایجاد کرد. این پیامک که سرشماره آن تا قبل از این به ارسال پیامهای بهداشتی در خصوص کرونا اختصاص داشت اکنون در متنی از شهروندان خواسته بود تا در صورت اطلاع از موارد کودک‌آزاری و همسرآزاری با شماره ۱۲۳ یا اورژانس اجتماعی تماس بگیرند.

درباره منشاء و علت این پیامک حدس و گمانه‌زنی‌های زیادی در جریان است. اما آنچه از آن غفلت می‌شود نوع برخورد با موارد احتمالی کودک و همسرآزاری و راه درست مقابله با تنش‌های خانوادگی است.

در این گفت‌ وگو؛ کبری خزعلی؛ عضو شورای زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره نحوه برخورد صحیح با تنش‌های خانوادگی در ایام شیوع کرونا و قرنطینه با ما نکاتی را در میان گذاشته اند:

فارس: به عنوان کسی که در مرکز سیاستگذاری و برنامه ریزی فرهنگی برای خانواده هستید، با توجه با پیامک وزارت بهداشت به همه خانواده ها با موضوع گزارش همسر آزاری و کودک آزاری، به صورت کلی آمار و مستنداتی درباره این موضوع وجود دارد؟

 خیر. اصولاً در شرایط فعلی و وضعیت شیوع کرونا، اعلام قاطع بالا رفتن آمار در درون خانواده با محدودیت های ارتباطی واطلاعاتی موجود کاری غیر علمی است. البته می دانیم در شرایط فعلی طبیعی است که در بعضی  خانواده‌ها با انواع باید و نباید های ضروری بهداشتی و ایجاد استرس ها و تنش های روانی و نیز محدودیت های رفتاری و  حفظ فاصله دو متر با یکدیگر آن هم نزدیک دو ماه، اگر مدیریت و تدبیر لازم والدین و برنامه های آموزشی فرهنگی لازم  نباشد اعضای خانواده  دچار تعارضاتی می‌شوند.

 اما با ارسال پیامکی مبنی بر ارائه گزارش و شکایت از پدری که بیکاری و فشار اقتصادی و شرمندگی  در مقابل خانواده  استرس او را شدید کرده یا مادری که پس از روزها خدمت در بیمارستان با دلهره و احتمال ابتلا به کرونا وارد منزل شده و با واگرایی اعضاء به دلیل ترس از سرایت روبه‌روست؛ ممکن است با یک سوال از فرزند در مورد تکالیف یا نظافت، شاهد تلفن فرزندش به بهزیستی با عنوان کودک آزاری باشد.

 این روش  نمی تواند تنها راه حل باشد. زیرا به دنبال آن باید مداخله در خانواده و برخورد با متخلف و حتی جلب و دادگاه و زندان مطابق دستورالعمل های غربی  مطرح شود که  الان نه در ایران و نه در هیچ کجای جهان که خدمات اجتماعی تعطیل وحتی زندانی ها آزاد می شوند آمادگی برای این نوع برخورد وجود ندارد.

پس برخورد درست با موارد معدود کودک و همسرآزاری باید چه‌طور باشد؟

به نظر من برخورد دومی لازم است که آن کار فرهنگی، تربیتی، آموزشی و مشاوره روانشناسی تخصصی  با همکاری سازمان نظام روانشناسی وانجمن مشاوره و…است. صدا و سیما با استفاده از مشاوران، متخصصین و مربیان و روانشناسان؛ ودر جامعه توسط بسیج مساجد ومحلات با همکاری آشنایان به  فنون مشاوره و علوم تربیتی و دینی با سازماندهی دقیق و وسیع شروع بشود. این مرحله نیاز به توسعه و ایجاد زمینه ارتباط خانواده به صورت  مستقیم  یا مجازی با متخصصین دارد که به فرموده شهید سلیمانی با این روش تهدید را میتوان به فرصتی بی نظیر تبدیل کرد اما نباید ترسید و ترساند.

بعضی‌ها این پیامک را به جنبه‌های دیگری از فعالیت حوزه زنان و خانواده توسط دولت مرتبط می‌کنند. نظر شما چیست؟

سوالی که در مورد این پیامک و مستندات آن فرمودید برای ما هم سوالات متعددی مطرح کرده  است  از جمله اینکه آیا مستندات مبتنی بر مطالعات و یک پایه پژوهشی و تحقیقاتی وجود دارد که نشان از افزایش تنازع و آزار در خانواده را مطرح نموده یا صرفاً بر اساس وضعیت فرانسه یا  ایتالیا و کشورهای غربی و دستورات آژانس های بین المللی  این اطلاعیه صادر شده است؟

  آیا پس از اجرای طولانی مدت طرحی بنام «طرح ملی گفتگوی خانواده» توسط معاونت امور زنان ریاست جمهوری؛ نتایج آن طرح باید افزایش آرامش باشد یا بدون مستندات این گونه سوژه همسر آزاری مطرح شود؟

به نحوی که گویی نتیجه این طرح علاوه بر هدر رفت میلیاردها تومان سرمایه بیت المال باعث افزایش تنش در خانواده شده است. آیا این  سیاه نمایی و تخریب کار دولت نیست؟ اصولاً نتایج اجرای این طرح که می بایست منجر به تعامل و گفتگوی سازنده بین خانواده باشد ‌چیست و آیا اصلا استخراج شده است؟ آیا  صرفا جمع‌بندی طراحان این نتایج را رسانده است و یا اصولا ربطی بین تحقیقات و کار علمی با اجرای «طرح گفتگوی ملی خانواده» و این پیامک ها و اعلام ها و تقاضاهای گزارش اجتماعی نیست و صرفاً بر اساس نیاز آژانس های سازمان ملل  و در راستای دستورالعمل های این آژانس ها برای اجرای سند  ۲۰۳۰ اینگونه فضاسازی ها مطرح می شود؟  آیا دولت و مسئولین و به ویژه پرسنل خدوم وزارت  بهداشت که مدتهاست خانواده و سلامت خود را برای حفظ سلامت و امنیت جامعه تقدیم کرده‌اند می پسندند که در کنار تلاش آنها تلاشی برای فروپاشی خانواده رقم بخورد؟

 البته  باز تاکید می کنم قطعاً به تناسب تفاوت سطح فرهنگ و تربیت و آموزش ها ممکن است تعارضاتی در خانواده به وجود آید که راه حل رفع این تنش ها بیان شد و می دانیم که محتمل  است حتی در یک سفر یک ماهه بین خواهر و برادر یا دوستان همکار و هم کلاس تفاوت نظر و تنش ها و اختلافاتی به وجود بیاید که با تدبیر و مشاوره قابل رفع است.

آنچه که باعث نگرانی است نگاه و رویکرد به مسائل خانواده از دو منظر متفاوت است. یک، دیدگاه اسلامی ایرانی که معتقد است جامعه ما خانواده مستحکمی با فرهنگ اصیل اسلامی ایرانی دارد و به فرموده مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در امتحان کرونا خوش درخشید و نه تنها قادر به حل  مشکل خود  است که حلال مشکلات دیگران و جامعه بوده و عامل وحدت و هم افزایی در جامعه شده است. با طرح رزمایش همدلی اعلام شده توسط مقام معظم رهبری نمادهای این وحدت و همدلی و خدمت‌رسانی روزبه‌روز بیشتر نشان داده خواهد شد. تبدیل خانواده به سرای صفا و صمیمیت  مهرورزی، آشناتر شدن به نیازهای یکدیگر و جامعه، ایثار و ترجیح مردم بر خود در عین فشار شدید اقتصادی و تعطیلی مشاغل وعوارض آن در خانواده و جامعه از پیامدهای این طرح است.

اما رویکرد دوم، خانواده از دیدگاه غرب است که در این طرز فکر خانواده از اصالت لازم برخوردار نیست و تضاد منافع باعث ایجاد تعارضات و خشونت می‌شود و این مشکل ریشه در نگاه غرب به جهان و انسان و مکتب اومانیسم دارد.

در کل به نظر شما وضعیت شیوع کرونا، باعث ایجاد وحدت و گرمی کانون خانواده شده یا تنش و تعارض بین افراد خانواده؟

اگر خانواده اصیل اسلامی ایرانی باشد؛ دقیقاً باعث گرمی وحدت و عشق و عاطفه بیشتر شده است. الان مدتی است که درخانه مرد و زن و فرزندان دنیوزرهم  بدون مسئولیت های زیاد خارج از منزل با یکدیگر همدلی و همراهی دارند. اصولا  طبق نظر روانشناسان، جامعه‌شناسان و متخصصین در جامعه  به محض احساس خطر اعضای خانواده پیوستگی بیشتری پیدا می‌کنند و از یکدیگر حمایت می‌کنند. این حمایت را در مصیبت‌ها  و مشکلاتی مانند سیل، زلزله و از دست دادن عزیزان  درخانواده  می‌بینیم. حتی خانواده گسترده نیز به شدت به سوی‌ مشارکت می شتابند و تا رفع آلام خانواده مصیبت دیده با او همدلی همکاری و همراهی را ادامه می دهد

 و ما در عرصه کرونا دیدیم که خانواده ها علاوه بر حفظ وحدت و گرمی کانون خانواده  مراقبت بیشتر از نظافت، سلامت وبهداشت یکدیگر متوجه حمایت از یکدیگر وعزیز ومهم بودن برای شده‌اند.  مثلا برای خانواده ای که بیمار کرونایی داشتند با غذا و دارو وخدمات و برای آنها که عضوی از خانواده مرحوم شده و خانواده دارای مصیبت بود اهل محل همیاری عجیبی کردند.  برخی خانواده‌ها با کمک بسیجیان با توجه به ضرورت تشکر وحمایت از مدافعین سلامت  با هدیه غذای سالم و تازه که اعضای خانواده‌ها آماده کرده بودند برای حمایت و محبت نسبت به این عزیزان پیش قدم شدند.