به گزارش ، وقتی از حضرت امام اباعبدالله الحسین علیه السلام یاد میشود، از شخصیتی سخن بهمیان میآید که نهتنها توجه شیعیان بلکه توجه تمام آزادگان دنیا را بهسوی خود جلب میکند، شخصیتی که تأثیر نور وجودشان در جنبشهای ضد استکباری و ضد استعماری و نیز تشکیل نهضتهای اسلامی و تقویت جبهه مقاومت تاکنون مشهود بوده است.
اما ماه محرم اوج بروز شور و شعور حسینی است. در این ماه است که انسانها بیشتر متوجه شخصیت متعالی ایشان میشوند و سعی میکنند بیشتر اباعبدالله علیه السلام را بشناسند، در این بین سایر ادیان و اقلیتهای مذهبی در سرتاسر کشورهای اسلامی بهاحترام وجود مقدس امام حسین علیه السلام و ایام محرم و صفر خود را همسو با هموطنان خود قرار میدهند و در تعزیت و تکریم این دو ماه از هیچ کوششی دریغ نمیکنند. وقتی پای سخنان آنها مینشینیم، این همسویی را صرفاً بهصورت نمادین نمیبینیم بلکه آنچه بر افکار و اندیشههای آنها غلبه دارد، شخصیت والای وجود مقدس امام حسین علیه السلام است و این نکته بهراحتی از فحوای کلامشان هویداست. دکتر موبد خورشیدیان، رئیس انجمن موبدان زرتشتیان ایران از جمله این شخصیتها است. وی میگوید: امام حسین علیه السلام شخصیتی منحصر در کربلا نیستند، هرچند در عاشورا اوج بروز صفات و ویژگیهای امام حسین علیه السلام و اصحابشان بود، اما در طول زندگی، همین ویژگیها در ایشان به تثبیت رسیده بود.
موبد خورشیدیان همچنین تأکید دارد: وقتی درباره امام حسین علیه السلام سخن میگوییم، علاوه بر اینکه ایشان اسطورهای تاریخی و اسلامی محسوب میشوند، شخصیتی مقدس است که در اوج نبرد، حواسش به ارزشها است و لحظهای اخلاقشان متزلزل نمیشود.
مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.
* خیلی از مردم دوست دارند بدانند جامعه زرتشتیان درباره امام حسین (علیه السلام) چه تفکر و نگرشی دارند، در این باره توضیح میدهید؟
رفتارها و حرکتهایی که انبیا در جهت اصلاح امتها صورت دادند، امامان شیعه بهویژه امام حسین علیه السلام در همان راستا گام برداشت. روش پیامبران الهی، تربیت انسان و نگهبانی از حد و حدود الهی و حق و حقیقت و نیز برپایی عدالت در جامعه بود که ما در حقیقت به آن میگوییم انسانیت و اخلاق نیکو.
ایشان با شجاعت و درایت و با تمام قدرت و توان جلوی یزید و یزیدیان و تفکرات آنها ایستادگی کرد و در این مسیر جان خود را تقدیم کرد و هرآنکس که در این مسیر با ایشان همراه شد، با اراده خود و در نهایتِ ایثار و ازخودگذشتگی گام نهاد. کسی که برای نجات مستمندان و مستضعفان و آنان که مورد ظلم واقع شدهاند اینچنین شجاعانه قیام کند، نهتنها از نظر دین اسلام بلکه از نظر تمام ادیان آسمانی از جمله زرتشتیان جایگاه بسیار والایی دارد و قابل قدردانی و ستایش است. ما نیز در چنین رویدادهایی شریک غم شیعیان هستیم و این ایام را تعزیت و تسلیت عرض میکنیم و هرساله اگر برنامههای شادی داشته باشیم، بهاحترام این روزها به تعویق میاندازیم، در حقیقت شعور امام حسین علیه السلام بر ما جایگاه والایی دارد. هر دین و مذهبی دارای مناسک خاصی است که باید نسبت به آن تقید داشت.
ما چه آن زمان که در یزد بودیم و چه در تهران همواره در مراسمهای عزاداری حسینی شرکت میکردیم و در سوگ هممیهنان خود شریک هستیم و همدری میکنیم و مهمتر از آن، سعی میکنیم آموزههای امام حسین علیه السلام را که دفاع از حق تا پای جان و تلاش در راستای برقراری عدالت بود، بهکار بگیریم.
همانطور که در دوران دفاع مقدس ما زرتشتیان شرکت کردیم و بهنسبت جمعیتی که داریم، شهدای زیادی را تقدیم این میهن کردیم، هر زمان هم که مشکلاتی برای مملکت ما ایجاد شده است، پشتیبانی و حمایت خود را بارها اعلام کردیم. در عرصه ماه محرم نیز که نقطه قوت جامعه ما محسوب میشود، همسویی خود را نشان دادیم و از این به بعد هم نشان خواهیم داد.
* بهصورت ویژه چهویژگیای در شخصیت امام حسین علیه السلام برای شما جلب توجه کرد که اینچنین نسبت به این وجود مقدس تعظیم و تکریم دارید؟
امام حسین علیه السلام شخصیتی منحصر در کربلا نیست، هرچند در عاشورا اوج بروز صفات و ویژگیهای امام حسین علیه السلام و اصحابشان بود، اما در طول زندگی همین ویژگیها در ایشان به تثبیت رسیده بود؛ ایشان چه آن زمان که در مدینه بودند و چه آن زمان که در مسیر بهسوی کربلا، یک شخصیت داشتند منتها چون عاشورا نقطه عطف تاریخی است، اکثراً امام حسین علیه السلام را در این مقطع مطالعه میکنیم.
جالب اینجاست که بهقدری در این مدت کوتاه حرکت ۶ماهۀ اباعبدالله از مدینه تا کربلا درس وجود دارد که تا ابد چشمه این ارزشها خشک نمیشود و مدام از آن ارزشهای متعالی میجوشد و تشنگان عالم را از معرفت خود سیراب کرده است. حالا اگر بخواهیم در طول تاریخ زندگانی ایشان عمیق شویم، باید فراوان درونش آموزه وجود داشته باشد. امام حسین علیه السلام اگر در طول زندگی حقخواه و عدالتمحور بودند، اوج بُروز آن را در کربلا میبینیم. اگر ایشان اهل ایثار و دستگیری بود، در روز عاشورا اوج بروز آن را میبینیم وگرنه ایشان همواره صاحب ویژگی والا بود. حالا ما هر کدام بهاندازه وُسع خود میتوانیم از این دریای صفات امام حسین علیه السلام بهره ببریم، هرچند نمیتوانیم حق آن را ادا کنیم.
* هر کدام از ما الگوهای زیادی در تاریخ کشورمان و مذهبمان داریم. وجه تمایز امام حسین (علیه السلام) با سایر الگوهای تاریخی و اسطورهای ما در چه گزارههایی است؟
الگوی ما همواره افرادی بودند که در تاریخمان بهعنوان اسطوره و الگو شناخته میشدند. ما اسطورههای تاریخی فراوانی داریم؛ از رستم و سهراب گرفته تا سیاوش و سایر چهرههای تاریخی، اینها همگی یک ویژگی بارز داشتند، آن هم حسّ دفاع از ارزشها و مقابله با ضدارزشهای انسانی و بدیها، منتها وقتی درباره امام حسین علیه السلام سخن میگوییم، علاوه بر اینکه ایشان اسطورهای ماندگار محسوب میشوند، شخصیتی مقدس هستند که در اوج نبرد، حواسش به ارزشها در گسترش انسانیت و اخلاق نیکو است و لحظهای اخلاقشان متزلزل نمیشود.
شاید اگر تاریخ ما از این ویژگی یاد نمیکرد، چنین شخصیتی را شخصیتی افسانهای میدانستیم، اما زمانی که دشمن از حالات و ویژگیهای او سخن میگوید و کشته شدن او حتی اشک دشمن وی را در میآورد و پس از آن بسیاری از مردم دست به قیام و شورش علیه حکومت وقت میزنند، درمییابیم حسین شخصیتی آسمانی بود که مدام ارزشهای معنوی از وجود ایشان میجوشید و به اطرافیان سرایت میکرد و این حالت تاکنون و تا آینده هم ادامه دارد، بنابراین چنین فردی الگویی برای آزادگان و حقمداران عالم و الگویی برای ما زرتشتیان است.
ما هم بهاندازه توان خود در این مراسمها شرکت میکنیم منتها تا به حال نتوانستیم به این سفر برویم. هرچند رهبران دینی و اقلیتهای مذهبی در مراسم اربعین در کربلا حضور مییابند و ارادت خود را به وجود مقدس حسین نشان میدهند.
* ما هرساله شاهدیم قبل از شروع ماه محرم عدهای انساننما شروع به تخریب چهره امام حسین علیه السلام میکنند؛ پیامتان به این افراد چیست؟
یک اصلی وجود دارد که میگویند که هیچکس به درخت بیمیوه لگد نمیزند. همه ما از هر قوم و فرقهای هستیم، اول انسانیم، بعد ملیتی داریم و دارای دین و مذهبی هستیم. وقتی بهعنوان انسان جنگ را ستایش نمیکنیم، اما دفاع از میهن و دفاع از ارزشها و ناموس و مذهب را مقدس میدانیم. اینها اصولی است که تمام ادیان آسمانی نسبت به آن معتقدند. وقتی میگوییم گفتار نیک، رفتار نیک و پندار نیک، در واقع همین مفهوم را آموزههای اسلام میگوید و مسلمانان را در همان نماز دعوت به بهترین کارهای نیک میکند و میفرماید «حیّ عَلی خَیرِ العمل». بنابراین انسانی فکر میکنیم و ملّی کار میکنیم. هرگز بنا نیست که بهخاطر منافع دینی و مذهبی به اعتقادات دیگران توهین کنیم. آیا توهین به یک انسان، جرم محسوب نمیشود؟
مگر نخواندیم که وقتی شمر برای حضرت ابوالفضل اماننامه آورد و ایشان به دایی خود پاسخ نگفت، امام حسین گفت “پاسخ او را بده چرا که خویشاوند توست!”؟ اینها را بارها در تاریخ و مجالس خواندیم. این ویژگیهاست که انسان را در تاریخ ماندگار میکند، اما انسانهای پست نهتنها نام نیکی از آنها نیست بلکه مورد لعن و نفریناند.
در دفاع مقدس هم دیدیم که همین شهدا الگوی خود را امام حسین علیه السلام و شهدای کربلا معرفی کردند و اینگونه رشادت بهخرج دادند طوری که وجبی از خاک این میهن به دست دشمن نیفتاد. خودم در جبهههای نبرد حضور داشتم و شاهد بودم جوانان پاکی که چه رشادتها بهخرج ندادند، دانستم اگر اینها اینچنین خوب و ارزشی و دارای استقامتاند، امام حسین باید چه شخصیت متعالی باشد که چنین جوانانی تربیت کرده است. دانستم تربیتهای امام حسین علیه السلام محصور در تاریخ نیست بلکه همواره میتوان از این ارزشها بهره برد. امام حسین علیه السلام شخصیتی فرازمانی و فرامکانی است.
اما آن عده که با دین و مذهب مشکل دارند، کلاً کارشان این است که توهین به مقدسات را بر خود جایز بشمارند. خب، طبیعی است، کار دشمن همین چیزها است. ما باید همواره به الگوهایی پایبند باشیم که حقمدارند، اهل ارزشهای خدایی هستند و بهدنبال گسترش عدل و عدالتاند. انسانی که الگوی متعالی در زندگی نداشته باشد، اسم انسان را یدک میکشد و چنین فردی هدفی برای زندگی ندارد.