اختصاصی| کوتاهی کدام نهادها باعث تشدید مشکلات جمعیتی شد؟

نیوز- مشکات سخاوتی: مفاهیم مربوط به حوزه جمعیت شامل آیتم هایی چون ازدواج، طلاق ، مرگ و میر و تولد است. در این میان بحث تولد و فرزندآوری اصلی ترین مسأله در نرخ رشد جمعیت هر جامعه ای محسوب می شود و علاوه بر تصمیمات و نگرش های فردی، نباید از همت و تلاش نهادهای اثرگذار چون دولت و مجلس در این راستا غافل بود.

در بخش اول گفتگو در خصوص ضرورت ازدواج و  تأثیر آن بر فرزند آوری و همچنین عوامل تشدید کننده پایین ماندن نرخ باروری در کشورمان با دکتر خلیل علی محمد زاده، استاد دانشگاه و صاحب نظر در مباحث برنامه ریزی استراتژیک و سیاستگذاری در سلامت جمعیت به گفتگو پرداختیم.

خبرنگار نیوز در این بخش به نقد و بررسی فعالیت های انجام شده در حوزه سلامت جمعیت و فرزندآوری در سال های اخیر با دکتر علی محمدزاده پرداختند و او نیز با بیانی صریح، انتقادات خود را نسبت به کوتاهی ها و عدم مدیریت درست نهادهای دولتی و قانونگذار طی سال های اخیر در حوزه جمعیت بیان کرد؛

عدم استفاده از دوره طلایی پنجره جمعیتی در کشور!

دکتر علی محمدزاده به گفت: دولت و بالاخص وزارت بهداشت در خصوص برطرف شدن مشکلات جمعیتی در کشور کار خاصی نکرده اند. به بیانی در این مسائل یک وحدت رویه در شکل منفی بوده و لذا برخی جاها مسائل کارشناسی گفته نمی شود و یا مورد حمایت قرار نمی گیرد.

وی با بیان اینکه کشور نزدیک به ۱۵ سال است که در دوره طلایی پنجره جمعیتی قرار دارد و تا ۲۵ سال دیگر نیز در این دوره خواهیم زیست، خاطرنشان کرد: در همه کشورهای پیشرفته دنیا از شرایط پنجره جمعیتی یعنی وجود جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال(۷٠ درصد کل جمعیت) برای رشد، شکوفایی و پیشرفت کشور استفاده شده است.

در همه کشورهای پیشرفته دنیا از شرایط پنجره جمعیتی یعنی وجود جمعیت ۱۵ تا ۶۴ سال(۷٠ درصد کل جمعیت) برای رشد، شکوفایی و پیشرفت کشور استفاده شده است.

او افزود: به این معنی که دولت ها کمک می کنند جوانان و میانسالان در راه ازدواج، تحصیلات عالی، مسکن و اشتغال مانع خاصی نداشته باشند و همه هم و غم خود را صرف سازندگی کشور کنند، ولی در سال های اخیر در این ارتباط، آن حرکت درخشان و شاخص روی نداده و این حقیقتا نگران کننده است. در حالیکه حکومت ها باید برای تحکیم خانواده و امید آفرینی در جامعه، وظایف خود را به درستی انجام دهند.

نیاز به تفکری جامع نگر در بحث جمعیت داریم نه نگاه تک سویه!

علی محمدزاده گفت: به نظر من هیچ خطری برای یک کشور بالاتر از این نیست که جوان تحصیل کرده، کار نداشته باشد، نتواند به موقع ازدواج کند و امکان خانه داشتن هم به یکی از رویاهای تعبیر ناپذیر او بدل شود. برخی مسئولین از یکی از وظایف مهم در دوره پنجره جمعیتی غفلت نمودند، فلذا لازم نیست منتظر عوارض و تهدیدات آن در پایان این دوره باشیم، همین الان هم این آسیب ها، مشهود و تأثیرگذار بوده است.

این پزشک و استاد دانشگاه ادامه داد: به میزان بالایی دولت ها باید در خصوص فرزندآوری به خانواده های نیازمند کمک کنند، تا استحکام ازدواج ها و امنیت روانی و سلامت خانواده ها تأمین شود، ولی با این میزان کمک ها و ورود، صرفا در این مورد، نمی توان نرخ باروری کل و مشکلات کمی جمعیتی را رفع کرد.

وی با بیان اینکه مؤلفه های مختلفی در بحث جمعیت مطرح است و هر یک از این ها به میزانی در کمیت و کیفیت جمعیت دخیل هستند، به نیوز گفت: در رابطه با جمعیت عده ای نگاه یکسویه دارند. مثلا می گویند ” اگر ازدواج ها به موقع باشد، بقیه اش هم درست می شود یا اگر جلو سقط جنین گرفته شود، سالی بیش از ۳۵٠ هزار بر تولدها افزوده می شود و یا اگر اقتصاد درست شود، مسئله حل می شود.”

به میزان بالایی دولت ها باید در خصوص فرزندآوری به خانواده های نیازمند کمک کنند، تا استحکام ازدواج ها و امنیت روانی و سلامت خانواده ها تأمین شود،

او تأکید کرد: واقعیت این است که با تفکر جامع نگر و پرداختن به همه عوامل مربوط به جمعیت در یک بستر فرهنگی، می توان مسئله را حل کرد. البته تا زمانی که فرهنگ سازی درست همچنان در این رابطه تعطیل باشد، نمی توان گام درستی برداشت.

تا به حال “طرح جامع جمعیت” جدی گرفته نشده است

دارنده جایزه ملی جمعیت ” ایران جوان بمان”،  ناباروری را هم به عنوان یکی از عوامل در نقشه جمعیت و خانواده دانست و بیان کرد: معتقدم به دنبال فریشات مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۲ که کاملا جدی،  کارشناسی و سنجیده مطرح شد، باید دولت با همکاری همه وزارتخانه ها لایحه جامعی به مجلس می فرستاد، که این کار را به هر دلیلی نکرد و این تسامح باید جبران شود.

وی به عملکرد مجلس در حوزه جمعیت هم انتقاداتی داشت و گفت: در دو دوره مجلس قبلی هم، هماهنگ با دولت، با طرح جامع جمعیت و خانواده بازی شد و فرصت سوزی صورت گرفت و گامی برداشته نشد. در کل مجلس نهم و دهم، در این رابطه کم توجهی نشان دادند. در ضمن لابی های گسترده ای هم مانع کار بودند و هنوز هم هستند.

مجلس نهم و دهم در بحث جمعیت کارنامه خوبی نداشته اند

او اضافه کرد: حالا هم اگر چه دیر شده، ولی ظاهرا مجلس می خواهد کاری بکند، پس باید کار کارشناسی، دقیق و جامعی را پی بگیرند، زیرا باز اخباری وجود دارد که برخی هنوز صورت مسئله را بدرستی متوجه نشده اند.

این استاد دانشگاه عنوان کرد: مرکز پژوهش های مجلس در گذشته درباره جمعیت و این طرح کارنامه خوبی نداشته و تحت نفوذ کارشناسانی بوده که با برخی دیدگاه ها و راهبردهای نظام زاویه داشته اند و مشاوره خوبی در این رابطه نداده اند. ولی در دوره جدید فعالیت مجلس امیدواریم این نقیصه جبران شود.

این صاحب نظر در مباحث برنامه ریزی استراتژیک و سیاستگذاری در سلامت جمعیت به خبرنگار نیوز گفت: جا دارد از همه رسانه ها که دردمندانه و دلسوزانه در خصوص جمعیت تلاش می کنند و دنبال رفع گره های ذهنی مردم و مسئولین و رسیدن به برنامه جامع مشترک بین تمام قوا و دستگاه ها و پیاده سازی آن هستند، قدردانی می کنم.