نیوز: مینوی خرد و تأثیر آن بر شاهنامهٔ فردوسی،مینوی خرد یکی از مهمترین اندرزنامههای دورهٔ فارسی میانه و ادبیات پهلوی است. این اثر کمحجم، سرشار از پند و اندرزهای زیبا و خردمدارانهٔ دینی و تجربی در زمینههای گوناگون است.
شاهنامه_فردوسی نیز پیونددهندهٔ فرهنگ ایرانی از دورهٔ پیش از اسلام به دورهٔ اسلامی است.با مقایسهٔ مقدمهٔ شاهنامهٔ فردوسی با مقدمهٔ مینوی خرد میتوان دریافت در هر دو اثر توجه ویژهای به موضوع #خرد شده است.
در مقدمهٔ شاهنامه پس از ستایش خداوند، خرد نخستین موضوعی است که از آن یاد میشود؛ از همین آغاز اثر اهمیت و ارزشدادن به خرد آشکار است؛ همین رویکرد در مقدمهٔ مینوی خرد نیز دیده میشود.
در شاهنامهٔ فردوسی بارها واژهٔ خرد و دانا در کنار هم آمده است و این نشاندهندهٔ آگاهی فردوسی از متن مینوی خرد است:
ز دانا شنیدم یکی داستان
خرد شد بر آن نیز هم داستان
اخلاق عملی شاهنامه مانند اندرزنامههای پهلوی، مجموعهای از ارزشها و پندهای اخلاقی و حکمت عملی است که بیشتر در خطبهها و سخنان پادشاهان و پهلوانان دیده میشود. خرد در فلسفهٔ آفرینش، در فرهنگ ایرانی و اسلامی نقش و جایگاهی ویژه دارد.
زادروز توران میرهادی/مادر ادبیات کودک و نوجوان در ایران
در مینوی خرد آمده است: «از نخست من که خرد غریزی هستم از مینوها و گیتیها با اورمزد بودم» (مینوی خرد، ۱۳۵۴: ۷۲). فردوسی نیز همین مسئله را بیان میکند:
نخست آفرینش خرد را شناس
نگهبان جان است و آن سه پاس
(فردوسی، ۱۳۸۶، ج۱، ۴)
کتاب مینوی خرد ازنظر مباحث مربوط به خرد اهمیت بسیاری دارد و بیشترین تأثیر را بر شاهنامهٔ فردوسی گذاشته است.
از نظر فردوسی والاترین گنجها، دانایی است و انسان آرمانی فردوسی، فردی است که خرد و دانش خود را برای بهی برگزیند. همهٔ اندرزهای بیانشده در شاهنامه، جنبهٔ جهانی دارد و این یکی از تفاوتهای اندرزها و جهانبینی شاهنامه نسبتبه متون کهن است.
منابع سرایش شاهنامهٔ فردوسی دربرگیرندهٔ بسیاری از متون کهن است که مینوی خرد نیز در این میان جایگاهی ویژه دارد.