عید سعید غدیر خم بزرگ‌ترین عید مسلمانان

  • کد خبر : 441376
  • 06 مرداد 1400 - 20:59
عید سعید غدیر خم بزرگ‌ترین عید مسلمانان

نیوز: محمد بن عبدالله، هنگام برگشت از آخرین حجی که رفته بود همه مسلمانانی را که در حج شرکت داشتند در غدیر خم جمع کرد و خطبه‌ای خواند که عبارت معروف مَن کُنتُ مَولاهُ فَهذا علیٌ مَولاه (ترجمه: هرکه من مولای اویم پس علی مولای اوست) قسمتی از آن است. در تفسیر حدیث غدیر خم در بین شیعه و سنی اختلاف وجود دارد.

شیعیان معتقدند که او در آنجا علی بن ابی‌طالب را به‌عنوان وصی و برادر و جانشین خود از طرف خداوند معرفی کرد گر چه اهل سنت این روایت را به خاطر درگیری هایی که صحابه با علی که در یمن بر سر تقسیم غنائم جنگی رخ داد می‌دانند که علی گفت بگذارید پیامبر میان ما غنائم را تقسیم کند.

اعلام جانشینی حضرت علی

اما اصحاب موافق نبودند و علی داستان را به محمد گفت و محمد به همین خاطر تنها آن را به‌ خاطر نزدیکی پیامبر به علی و دعوت به دوستی با او و رفع دشمنی ها دانستند و دیگر این که علی به عنوان پسر عمو و فرزندخوانده اش جانشین او در تمامی مسئولیت‌های خانوادگی اش پس از مرگ می شود.
پس از واقعه غدیر خم و اعلام جانشینی حضرت علی به وسیله رسول خدا صلی الله علیه و آله، عده‌ای از افراد در زمانی کوتاه نتوانستند بپذیرند و به همین خاطر علی را از خلافت کنار زدند.

من کنت مولا فهذا علی مولا

این کنار زدن و برگزیدن فردی دیگر باعث هرج و مرج شد و باعث شد که کم‌کم انحرافاتی در آنجا پدید آید به طوری که معاویه و یزید خلیفه شدند و خلافت را به دست گرفته و به سلطنت تبدیل کردند همانطور که امام خمینی در این باره می فرماید:

تمام انحراف هایی که بعد از غدیر خم به وجود آمد و همه از آن بی خبر بودیم و غفلت کردیم باعث شد که نتوانیم ان گونه که باید از امور مسلمین باخبر شویم و نتیجه آن گرفتاری‌هایی است که هم اکنون در همه سرزمین‌های اسلامی شاهد آن هستیم.

زنده نگه داشتن غدیر

زنده نگه داشتن غدیر بسیار مهم است و باید در این زمان فضاها چراغانی شود و مداحی و قصیده خوانی برگزار شود تا این عید فراموش نشود زیرا به ما یاد می‌دهد که چگونه از دین اسلام تبعیت کنیم و می گوید غدیر فقط منحصر به آن زمان نیست و در همه زمان ها باید از آن تکریم شود و روش ملت ها قرار گیرد.
واقعه ی غدیر یکی از رویدادهای مهمترین رویدادها در تاریخ صدر اسلام باشد که باعث شده تنش ها و اختلافات زیادی میان شیعیان و اهل سنت پیش آید؛ بنابراین مهم است که چگونه بازگو شود.

سده های هفتم تا دهم هجری یک دوره پر تلاطم در تاریخ اسلام مخصوصا ایران است که مغول ها قسمت اعظم جهان اسلام را تصرف نمودند. این پژوهش با رویکردی تاریخی در پی بررسی بازتاب و تحلیل واقعه ی غدیر در تواریخ عمومی سده های هفتم تا دهم هجری است و در پی پاسخ بدین پرسش است که غدیر در آثار تاریخی حوزه زبان فارسی و عربی چگونه تعریف شده است و علل این گونه تعریف چیست؟

یافته ها حاکی از آن است که بازتاب این روایت ها متأثر از فضای عصر خود مورخین بوده که در بخش فارسی زبان، روایت هایی را بازتاب داده اند که در عصر خویش برجسته بوده؛ و در حوزه عربی زبان نیز با توجه به رویکرد روایی یا تاریخی نگاه متفاوتی وجود دارد.

عید غدیر خمبرترین عید امت

واقعه غدیر ادامه راه نبوت است،روز عید غدیر خم، یعنی هیجدهم ذیحجه از سوی رسول گرامی اسلام، برترین عید امت لقب گرفته که بسیار بااهمیت است.عید سعید غدیرخم بزرگ‌ترین عید مسلمانان است. به همین خاطر به آن عیدالله الاکبر و عید آل محمد (ص) گفته می‌شود.

اعمال عید غدیر

در این روز اعمال مستحبی زیادی روایات شده، از جمله اعمال فردی می‌توان به روزه گرفتن، غسل کردن، عطر زدن، بیزاری جستن، نماز روز عید غدیر، عبادت کردن، دعا کردن، عمل صالح انجام دادن، صلوات فرستادن و حمد کردن و از جمله اعمال اجتماعی نیز تبریک و تهنیت، برادر شدن، زینت دادن و آذین‌بندی کردن، جشن گرفتن و شادی کردن، برآوردن حوائج مؤمنان، مهربانی و عطوفت کردن، طعام دادن به فقرا، صدقه دادن، هدیه دادن و افطاری دادن اشاره نمود.

این گونه است که در فرهنگ مسلمانان، بعضی روز‌ها به دلیل برکت و خیری که در آنهاست، عید نام نهاده شده است. یکی ازاین روز‌های والامقام، روز عید غدیر خم، یعنی هیجدهم ذیحجه است که از طرف حضرت محمد، برترین عید امت لقب گرفته است.

حضرت فاطمه علیهاالسلام نیز در حدیثی، غدیر را تمام کردن حجت خداوند با مسلمانان می‌داند تا در برگزیدن جانشین رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله به انحراف نیفتند.

غدیر به چه معناست؟

در لغت به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن جمع می شود. در میان راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام، مکه و مدینه، منطقه ای به نام جحفه که در زمان رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله، کاروانیان که برای حج می رفتند در آنجا از هم جدا می‌شدند و به طرف سرزمین خود می‌رفتند.

در این محل، در این منطقه جایی به نام غدیر خم است و به این علت آنجا را قدیر خم نام نهادند که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و بعضی از قبیله های صحرایی، برخی اوقات جامه‌های رنگ کرده خود را در این آبگیر می شستند.

>>>بیشتر بخوانید:

درس‌هایی که از خطبه‌ غدیر باید آموخت

واقعه غدیر خم؟

حدودا سال دهم هجرت، حضرت محمد به حج رفت و احکام آن را به مردم آموزش داد. وقتی که از مکه بر می گشت، در جایی به نام جُحفه و در غدیر خم، به امر خدا مردم را دور خودش جمع کرد و امام علی علیه السلام را به جانشینی خود برای آنان معرفی کرد و فرمود:

«هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست».

البته جانشینی علی علیه السلام سال‌ها پیش در مکه و در جمع خاندان هاشمی صورت گرفته بود، ولی در غدیر، به اطلاع همه مردم رسید.

واقعه غدیر

غدیر ادامه راه پیامبران بود که در آخرین سال زندگی رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله اتفاق افتاد و در آن علی علیه السلام به جانشینی آن حضرت صلی الله علیه و آله برگزیده شد، این واقعه، حادثه‌ای تاریخی نیست که در کنار دیگر وقایع بدان نگریسته شود. غدیر تنها اسمی از یک سرزمین نیست؛ تفکری بزرگ است. غدیر، نشانه ای بس بزرگ است که از ادامه خط نبوت خبر می‌دهد.

در غدیر، کاروان رسالت با طلایه داران امامت همراه می‌شود.آری، باید بگویم غدیر خم یک سرزمین نیست؛ چشمه‌ای جوشان است؛ کوثری است که نابودی ندارد؛ و افقی است بی کرانه و خورشیدی تابان که هستی را روشن می کند.

غدیر و اسلام

بدون شک واقعه غدیر خم، نقش سرنوشت سازی در تعیین مسیر آینده اسلام داشته است. در این واقعه، پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله مهم‌ترین مأموریت دوران پیامبریِ خود را به انجام رساند؛

مأموریتی که انجام آن، به منزله رساندن پیام رسالت بود، و کوتاهی آن باعث از بین رفتن زحمات چند ساله ایشان می‌ شد؛ در سوره مائده می‌ خوانیم: «هان‌ای پیامبر! آنچه را از سوی پروردگارت به تو نازل شده است، تبلیغ کن و اگر چنان نکنی، پیام و رسالت او را به جا نیاورده ای و همانا خداوند تو را از مردم حفظ می‌ کند».

حدیث غدیر خم واقعی و درست است

واقعه غدیر خم، یکی از معتبرترین مسئله های تاریخ اسلام است و صد‌ها دانشمند در مورد آن حرف زده اند؛ ابوریحان بیرونی و خواجه نصیرالدین طوسی.
فیلسوف معروف، فارابی نیز بر همین اساس، به تحلیل فلسفه مهم امامت پرداخته است. ابن سینا هم به موضوع غدیر در کتاب شفا پرداخته است، و آن را بهترین راه برای تعیین جانشینی دانسته است. جدا از علمای بزرگ شیعه که همه مورد تعیین هستند و حجت، ده‌ها و ده‌ها دانشمند و محدث و مورّخ و مفسر از اهل سنت نیز حدیث غدیر و واقعه آن را بیان نموده اند؛ مثل طبری و ابن اثیر و احمد حنبل.

حالا اگر پس از درگذشت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به سفارش‌های روز غدیر و موارد مکرر دیگری که پیامبر صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام را پیشوا معرفی فرموده بود عمل کرده بودند، اسلام تمام دنیا را فرا گرفته بود و دین خدا بشریت را به راه می‌آورد و عدالت و دادگری، همه دنیا را فراگرفته بود.

از اینجاست که همه انسان های باهوش به گونه‌ای از این واقعه آگاهی یافته اند، از انحرافی که پس از رحلت پیامبر پیش آمد، اظهار ناراحتی و تأسف می کنند.

بعد از غدیر انحرافاتی به وجود آمد

پس از واقعه مهم غدیر خم و برگزیدن امام علی علیه السلام به جانشینی رسول خدا صلی الله علیه و آله، عده‌ای به فاصله اندکی، این مسئله را نپذیرفتند و علی علیه السلام را از خلافت کنار گذاشتند. این کنار گذاشتن معصوم و برگزیدن غیر او، اندک اندک خطی انحرافی پدید آورد؛ به طوری که بعد‌ها معاویه‌ها و یزید‌ها خلافت و حکومت را به دست گرفتند و آن را به سلطنت تبدیل کردند.

مرحوم امام خمینی، این انحراف‌ها را سرچشمه گرفتاری‌های کنونی دنیای اسلام می‌داند و می‌فرماید: «انحرافاتی که بعد از غدیر خم پیدا شد و ما‌ها هم غفلت کردیم ـ همه نه ـ بسیاری از ماها، اکثریت شاید غفلت کردند و ما را کناره گیر کردند، نگذاشتند که در امور مسلمین دخالت بکنیم، اسباب این گرفتاری‌هایی شده است که الان در سرتاسر کشور‌های اسلامی داریم می‌بینیم، در همه جا این مسائل هست…».

غدیر خم

درست زنده نگه داشتن غدیر

شادمانی کردن و مجلس گرفتن در اعیاد اسلامی، عملی نیکوست؛ ولی نیکوتر آنکه، در مورد بزرگی آن عید بیندیشیم. حضرت امام خمینی رحمه الله در مورد درست زنده نگه داشتن عید سعید غدیرخم می‌فرماید: «زنده نگه داشتن این عید، نه برای این است که چراغانی بشود و قصیده خوانی بشود و مداحی بشود. این‌ها خوب است؛

اما مسئله این نیست. مسئله این است که به ما یاد بدهند که چطور باید تبعیت کنیم. به ما یاد بدهند که غدیر، منحصر به آن زمان نیست؛ غدیر در همه اعصار باید باشد و روشی که حضرت امیر در این حکومت پیش گرفته است، باید روش ملت‌ها و دست اندرکاران باشد.

در این عید بینی شیطان به خاک مالیده شد، بر اساس روایات قبل از واقعه غدیر دشمنان امید به عقب‌گرد مسلمانان از دین داشتند اما این روز به ثمر رسیدن رسالت ۱۲۴ هزار پیامبر بزرگوار است و پس از حجةالوداع خط سیر دشمنان اسلام بر محوریت غدیر جلو می رفت.

واقعه غدیرخم بنایی را می‌گذارد که تمام پیامبران از زمان حضرت آدم در پی آن بوده‌اند.با توجه به اهمیت جایگاهی که علم در دنیای امروز دارد، غدیرخم جنبه عقلانی در دین مبین دارد زیرا معرفی عقل کامل در این واقعه رخ داده و رمز ظهور منجی در این واقعه نهفته است.

لینک کوتاه : https://www.news.ir/?p=441376
  • نویسنده : نرگس قوامی

ثبت نظر

-