امروزه بین اقوام وملل گوناگون انسانها برای رساندن مفهوم و غرض خود به دیگران و ادا کردن حق مطلب دست به دامان ضرب المثل ها می شوند. هر کدام از این ضرب المثل ها بر حسب رخداد یا عملی در گذشته باب شده است و در بین عموم تا به امروز مورد استفاده قرار گرفته است.هر ضرب المثل کنایه از یک چیز است, که می تواند مقصود گوینده را به طور خلاصه و مفید در یک جمله معمولا کوتاه برساند .
ایرانیان نیز از این قاعده مستثنی نبودند و در گذشته تجربیات واندوخته های خود را در غالب ضرب المثل باب نموده تا عبرت و رهنمونی برای آیندگان باشد.
در این مقاله انواعی از ضرب المثل های شیرین فارسی را همراه با کنایه هر ضرب المثل مرور می کنیم.
ضرب المثل هایی که حرف آغازین شان “آ” می باشد:
آب از آب تکان نمی خورد
کنایه از:خاطر جمع باشید هیچ اتفاقی نخواهد افتاد.
آب از سرچشمه گل آلود است.
کنایه از:کار از بیخ عیب دارد ,مشکل ازاصل و اول کار است وباید اصلاح زیر بنایی صورت گیرد.
آب رفتن
کنایه از : کوچک شدن,لاغر شدن, کم شدن هر چیزی.
آب رفته به جوی بر نمیگردد
کنایه از :چیزی که گذشت دیگر بر نمی گردد یا کاری که انجام شد دیگر تمام شده, بیشتر درباره حفظ آبرو وحیثیت مردم به کار می رود که باید بیشتر مراقب بود.
آب از دستش نمی چکد
کنایه از :آدم بسیارخسیس و تنگ نظر.
آب باریکه
کنایه از :در آمد و روزی کم اما مستمر وهمیشه به طوری که انسان محتاج به غیر نباشد.
>>>بیشتر بخوانید:
ضرب‌المثل‌های هیاتی کتاب شد
آب خوش از گلو پایین نرفتن
کنایه از :از فرط غم وغصه با ناراحتی زندگی کردن ,یا زندگی را با سختی گذراندن.
آب نطلبیده مراد است
کنایه از :هرگاه برای کسی ناخواسته آب بیاورند , آن را به فال نیک میگیرد و به کامروایی تعبیر میکند.
آبغوره گرفتن
کنایه از:گریه دروغی برای جلب ترحم وقیافه حق به جانب گرفتن.
آب کردن
کنایه از:فروختن , رد کردن.
آب زیر کاه
کنایه از :فریبکار ,تودار, به صورت نامرئی نفوذ کردن وتخریب کردن.
آب شده رفته تو زمین
کنایه از : گم شدن چیزی که جلوی چشم بوده.
آب پاکی روی دست کسی ریختن
کنایه از :آخرین جواب رد را به کسی مثل خواستگار با طلبکاردادن.
آب تو دلش تکان نمی خورد
کنایه از :اشاره به آدم راحت وبی دغدغه ,کسی که اهل تحرک وفعالیت نیست.
آب در کوزه و ما تشنه لبان می گردیم
کنایه از :ازداشتن چیزی یا نعمتی بی اطلاع بودن یا قدر آن را ندانستن.
آب در هاونگ کوبیدن
کنایه از :کار عبث وبیهوده انجام دادن.
آب که از سر گذشت چه یک وجب چه صد وجب
کنایه از :وقتی که کار خراب شد و آنچه که نباید بشود شد دیگر زیاد وکمش فرقی نمی کند.
آب وآبادانی
کنایه از: هر جا آب هست زندگی پر رزق و روزی و آرام بخشی وجود دارد.
آب ها از آسیاب افتاد
کنایه از : جارو جنجال تمام شد و آرامش بر قرار گردید.
آب که زیاد یک جا بماند بو میگیرد
کنایه از:عدم تحرک و فعالیت موجب بیماری وفساد می گردد بیشتر در مورد افرادی که در یک مکان خاص با ویژگی خاص به کاری مشغول هستند .
آب نمی بیند والا شناگر خوبیست
کنایه از :فرصتی به دست نمی آورد و گرنه جوهر و توان انجامش را دارد .کسی که کاری از عهده اش بر آید اما زمینه انجام آن کار برایش فراهم نباشد .
آتش بیار معرکه
کنایه از :دو به هم زن,فتنه انگیز یا سخن چین.
آتش زیر خاکستر
کنایه از :فتنه ای که فعلا و ظاهرا خاموش باشد.
آب مان در یک جوی نمی رود
کنایه از :عدم هماهنگی با هم و نابه سامانی اوضاع.
آتش که بیفتد خشک و تر با هم می سوزد
کنایه از : بلا و ظلم که برسد گناهکار و بی گناه با هم از بین می روند.
آتو دست کسی دادن
کنایه از : سند یا نقطه ضعف محکوم کننده ای در اختیار کسی گذاشتن,نقطه ضعف به کسی نشان دادن.
آدم به امید زنده است
کنایه از :اگر امید را از انسان بگیرند دیگر انگیزه ای برای زنده ماندن نخواهد داشت.
آدم عاقل با طناب پوسیده کسی به درون چاه نمی رود
کنایه از:انسان عاقل با هر قول و وعده ی بی پایه و اساس, کار خطرناک انجام نمی دهد.
آدم تا کوچکی نکند بزرگ نمیشود
کنایه از : آدم تا شاگردی و فروتنی نکند به مقام بزرگی و استادی نخواهد رسید.
آدم خوش حساب شریک مال مردم است
کنایه از :آدم خوش حساب را همه قبول دارند , بنابراینن همیشه می تواند روی کمک دیگران و یا قرض گرفتن از دیگران حساب کند.
آدم گرسنه دین و ایمان ندارد
کنایه از :کسی که امور دنیا و زندگیش لنگ است نمی تواند به فکر آخرت باشد .آدم گرسنه برای سیر کردن شکم خود دست به هر کاری می زند.
آدم زنده وکیل وصی نمی خواهد
کنایه از:کسی که خودش حاضر است ,لازم نیست کسی دیگر به جایش حرف بزند یا تصمیم بگیرد.
آرزو بر جوانان عیب نیست
کنایه از :در مقابل خواسته های برآورده نشدنی جوانان می گویند.جوانان باید امید داشته باشند وبرای اهداف آینده تلاش کنند.
آرزو بر دل
کنایه از :ناامید و محروم از چیزی که به آن دل بسته شده باشد.
آزموده را آزمودن خطاست
کنایه از ک کسی که امتحان خود را پس داده و شناخته شده , دیگراحتیاجی نیست دوباره آزموده شود.
آدم گدا ,این همه ادا
کنایه از :فرومایه ای که فخر فروشی می کند.
آدم زنده زندگی میخواهد
کنایه از : کسی که به ید درویشی از مسئولیت های زندگی شانه خالی کرده وبه مادیات و تامین رفاه نسبی بی اعتنا باشد.
آستین بالا زدن
کنایه از :اقدام جدی وهمت برای انجام کار خیر ,مثل راه انداختن عروسی , رفع گرفتاری و…
آسمان و ریسمان به هم بافتن
کنایه از :مطلب بی سرو ته,پرحرفی های بی معنی
آسمان که به زمین نیامده است
کنایه از :اتفاق خاصی نیفتاده است.
آسمان سوراخ شده است فلانی ازش افتاده است
کنایه از :کسی که برای خودش بیشتر از اندازه ارزش و اعتبار قائل است.
آسمان به زمین بیاید,زمین به آسمان برود
کنایه از:یکدندگی ولجاجت بر سر انجام کاری یا داشتن عقیده ای.
آشپز که دوتا شد , آش یا شور میشود یا بی نمک
کنایه از :کاری که دو رئیس داشته باشد ,درست از آب در نمی آید .
آش نخورده ودهان سوخته
کنایه از :خلافی انجام ندادن و بدنام و گناهکار شدن.
آفتابه خرج لحیم
کنایه از :خرج بیهوده برای تعمیر وسیله ای که از کار افتاده و ارزش درست شدن ندارد.
آفتاب از کدام طرف در آمده است
کنایه از:اتفاق عجیب و امر خلاف عادت ,معمولا در تعارفات و خوش وبش با مهمان گویند.
آفتابه دزد
کنایه از :دزد در مانده ای که چیز بی ارزشی مثل آفتابه بدزدد.
آفتاب لب بام
کنایه از :کسی که پیر شده و اثرات مرگ در او ظاهر شده باشد.
آقای خودش و نوکر خودش
کنایه از :کسی که برای خودش کار می کند وتحت فرمان کسی نباشد و طبعا خوب و آبرومند هم برای خودش خرج کند.
آمد ثواب کند کباب شد
کنایه از :کسی که کار خیری انجام دهد و گرفتار شود.
آمدی جانم به قربانت ولی حالا چرا
کنایه از :بالاخره آمدی ولی دیر.
آنانکه غنی ترند محتاج ترند
کنایه از :افرادی که ثروتمند هستند بیشتر حرص مال میزنند.
آنچه بر خود نمی پسندی بر دیگران هم نپسند
کنایه از :دیگران را هم مثل خودت و نزدیکانت بدان.
آنچه با تدبیر توان کرد با زور بازو میسر نشود
کنایه از :خیلی از مسائل وگره های کور زندگی بدون نیازبه نیروی جسمانی , با قدرت عقل و درایت انسان قابل حل است.
آنچه خوبان همه دارند تو تنها داری
کنایه از:تعریف از کسی که دارای فضایل و خوبی های فراوانی چه ظاهری وچه معنوی باشد.
آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت
کنایه از :گذشته بازنمی گردد.
آن سرش ناپیدا
کنایه از :نامشخص بودن آینده
آن را که عیان است چه حاجت به بیان است
کنایه از:چیزی که روشن است احتیاج به گفتن ندارد.
آن را که حساب پاک است از محاسبه چه باک است
کنایه از:کسی که کار خلافی انجام نداده از چیزی نمی ترسد.
آنقدر مار خورده تا افعی شده
کنایه از :اشاره به شخص با تجربه ,زیرک , دانا,کسی که بیشتر از بعد منفی مد نظر باشد.
آنقدر عقب رفت تا از آن طرف پشت بام افتاد
کنایه از :افراط و تفریط کردن و نداشتن اعتدال در انجام کاری
آواز دهل شنیدن از دور خوش است
کنایه از :شنیدن وصف خوشی ها همیشه واقعیت ندارد.
آه ندارد با ناله سودا کند
کنایه از :وصف درماندگی و نداری کسی ,اغلب در زمان تحقیر کردن به کار می رود.
آیه یاس خواندن
کنایه از :حرف های نا امید کننده زدن.
آدم یک بار پاش تو چاله می ره
کنایه از :آدم یک بار اشتباه میکند یا گول می خورد.سفارش به عدم اشتباه مجدد در انجام کار.
آردهایم را بیختم ,الکش را هم آویختم
کنایه از :در جوانی همه کار هایم را انجام داده ام واکنون کاری ندارم ,آرزو نداشتن.
آسه برو آسه بیا که گربه شاخت نزنه
کنایه از:با احتیاط و بی سرو صدا عمل کن تا کسی کاری به کارت نداشته باشد.
تعبیر خواب
قیمت ارز
فال حافظ