یکی از عجایب هفتگانه جدید، شهر تاریخی پترا در کشور اردن بوده و در دورانی پایتخت نبطی ها بنا شد. با این ما و این مطلب همراه شوید تا قدری بیشتر شما را با شهر پترا در اردن و جذابیت های بی بدیلش آشنا کنیم.
معرفی
در شهر پترا در اردن، چهارصد سال پش از میلاد مسیح و در زمان نبطی ها، کوچ نشینان زندگی می کردند. این شهر گمشده دل کوهستان با تنگه و دره ها درآمیخته شده و تا جنوب عمان حدود ۲۶۲ کیلومتر فاصله دارد. پترا را به این دلیل شهر گمشده می نامند که تا سال ها کسی آن را نمی شناخت و توسط فردی به نام یوهان لودویگ برکهات کشف شد، اما اعراب بادیه نشین از گذشته در این منطقه زندگی می کردند و از نظر آن ها این شهر گمشده نیست. با توجه تحقیقات صورت گرفته از سوی باستان شناسان، این شهر برای رصد کردن حرکات نجومی خورشید ساخته شد. نام این شهر به زبان عربی البترا است. کلمه پترا از Petros در زبان یونانی نشات گرفت. شهر گمشده پترا به المدینه الوردیه به معنای شهر سرخ گون نیز معرف بوده و دلیل آن رنگ های مختلفی است که صخره و سنگ هایش دارند. این رنگ ها سفید، قرمز، صورتی، هلویی و قهوه ای بوده که زیبایی بی بدیلی به این منطقه بخشیده اند.
تاریخچه شهر پترا
این منطقه در حال حاضر خشک و بیابانی است، اما در گذشته منبع بزرگی از آب بوده و آب کل مردم این شهر را تغذیه می کرد. میزان آب ذخیره شده به حدی زیاد بوده که برای ایجاد باغ های سرسبز نیز کافی هست. در زمان های گذشته، این شهر در مسیر چندین راه تجاری قرار داشته و کاروان های بسیاری با گذر از آن کالاهای خود را به مدیترانه و دریای سیاه می رساندند و همین عبور و مرور کاروان ها باعث درآمدزایی برای این شهر بود. نبطی ها از این کاروان ها عوارض می گرفتند. ناگفته نماند که نبطی ها نیز در ازای چنین عوارضی، راهی ایمن را برای کاروان ها ایجاد می کردند. با گذشت زمان، میزان تردد کاروان ها از این شهر و همچنین تجارت به این شهر افزایش پیدا کرد و کاروان های بزرگتر و کالاهای مختلف بیشتری از اینجا عبور داده شدند. با وجود آنکه این شهر از اهمیت بسیاری برخوردار شد، دفاع از آن در برابر دشمنان یک اصل مهم بود که با توجه به قرارگیری آن در دل کوهستان و وجود دره و تنگه ها چنین امری بسیار راحت می نمود. با افزایش اهمیت این شهر و همچنین ثروتمندتر شدن آن، بنا و باغ های بیشتری ساخته شدند و در کنار دیواره های کوهستانی این شهر آرامگاه افراد ثروتمند را به شکل باشکوهی ساختند. جمعیت شهر پترا در سال ۵ میلادی، ۲۰ هزار نفر بود. با توجه به معماری های مختلفی که از یونان، بین النهرین، رم و مصر در این شهر دیده می شوند، می توان گفت که این شهر علاوه بر محل مهمی برای مبادلات، محل تلاقی فرهنگ های مختلف نیز بود. از جمله شگفتی های این شهر، بکار بردن مخزن، لوله و سدها به شکل هوشمندانه ای برای تامین آب شهر از چشمه های موجود در این منطقه است. شهر پترا در اردن در سال ۱۰۶ میلادی توسط رومیان تسخیر شد. امپراطور روم در آن دوران بسیار قدرتمند بود و توانست امپراطوری نبطیان را شکست دهد. در زمان امپراطوری روم نیز شهر پترا در اردن همچنان ثروتمند و محل عبور و مرور بسیاری از بازرگانان بود، اما بعد از ساخت چندین جاده و مسیر جدید، رفت و آمد از شهر تاریخی پترا کمتر و این شهر رفته رفته به مکانی آرام تبدیل شد و از رونق افتاد. در شهر تاریخی پترا بیشتر بازرگانان می گذشتند. در قرن چهارم تحول عظیمی در امپراطوری روم رخ داد و آن هم کنار گذاشتن بت پرستی و مسیحی شدن آن ها بود و به همین دلیل، در همین زمان اسقف مسیحی وارد شهر تاریخی پترا و کلیساهای بسیاری ایجاد شدند. یکی از این کلیساها، کلیسای جامع با تزئینات زیبای آن بود. در قرن ۴ میلادی در شهر تاریخی پترا رخ داد که باعث تخریب قسمت های بسیار زیادی از این شهر شد. در اثر این زلزله سیستم آبرسانی از بین رفت و مردم از این شهر خارج شدند.
اکتشاف شهر گمشده پترا
فردی سوئیسی به نام یوهان لودویگ برکهات که عضوی از انجمن ترویج اکتشاف بخش های داخلی آفریقا بود، برای کشف قسمت های غربی این قاره طی تصمیمی که انجمن گرفت، باید به سوریه می رفت تا زبان عربی و همچنین سبک زندگی آن ها را یاد بگیرد. با این کار در واقع مانند خود مردم در قسمت غربی آفریقا زندگی می کرد و مردم مشکلی با او پیدا نمی کردند. او در سال ۱۸۱۲ وقتی تصمیم گرفت به مدت ۳ ماه به قاهره برود، در مسیر خود با بقایایی برخورد کرد که برای او بسیار جالب بودند و به همین خاطر، تصمیم گرفت قبل از رسیدن به قاهره از سر کنجکاوی از آن ها دیدن کند و در ضمن باید مواظب می بود که راهنمایش به اینکه او یک عرب نیست، شک نکند. این بقایا در دره ای قرار داشتند که در همان جا مقبره هارون نیز وجود داشت و به همین خاطر، برای آنکه راهنما را گمراه کند، به او گفت در مقبره هارون نذری دارد و وارد این دره شدند. آن ها در این دره مسیر خود را ادامه دادند تا به یک معبد در صخره ای قرمز رسیدند که بسیار جذاب و دیدنی بود. یوهان آن چنان محو زیبایی و شکوه این بنا شده بود که دیگر به یاد نداشت در چه موقعیتی است. تصاویری از نماهای داخلی این بنا و شهر تاریخی پترا بر روی کاغذ کشید. بعد از این معبد و در طول مسیر با بناهای دیگری رو به رو شد که هر کدام جالب بودند و یوهان از دیدن هر کدام شگفت زده می شد. با چنین رفتاری که می کرد، راهنما کم کم فهمید که یوهان قصد رفتن به مقبره هارون را ندارد. باید گفت که این همه شگفت زدگی از یوهان عجیب نبوده و او کاملا حق داشت. این بناها در واقع شهر گمشده پترا بودند که حتی امروزه نیز هر گردشگر و مسافری را در خود غرق می کنند.
شهر پترا در حال حاضر
امروزه گردشگران و مسافران بسیاری به شهر تاریخی پترا سفر می کنند. مسیر دسترسی به این شهر همان مسیر برکهات بوده و باید از تنگه السیق که مسیر باریک و تنگه عمیقی بوده، عبور کنید. از این تنگه در گذشته و زمانیکه این شهر رونق داشته، رودی می گذشت که توسط نبطیان بر روی آن سد زده شد و آب را به وسیله کانال منتقل می کردند. در انتهای این تنگه بنای خزانه قرار دارد که از جمله مهمترین بنا و سازه های این شهر است. طبق گفته بادیه نشینان در مورد این بنا، خزانه نامی است که از افسانه ای در مورد آن گرفته شد. گفته می شود در نمای طبقه دوم این بنا، کوزه ای وجود داشت که در آن گنجی قرار داشت و مردم به این کوزه شلیک می کردند تا آن گنج ها را بدست آورند. در مورد نمای این بنا باید گفت که درون صخره تراشیده شده و ارتفاع کلی بنا ۳۶ متر است. به دلیل آنکه این بنا در بین این صخره ها قرار گرفته، از بناهای دیگر به سختی دیده می شود. نمای این بنا به وسیله تراشیدن صخره ها دارای تزئینات بسیار زیبایی است. وارد بنا که شوید با یک فضای مربعی مواجه خواهید شد که چندین اتاق کوچک دیگر در اطراف آن وجود دارند. این بنا در فیلم ایندیانا جونز، آخرین جنگ صلیبی و سکانس آخرش حضور دارد. بعد از این خزانه و در ادامه تنگه، به منطقه کاسه ای مانند می رسیم که صخره های بسیار بلندی دارد و تنگه نیز دارای عرض بیشتری است. این منطقه را می توان مرکز شهر پترا دانست که در گذشته و زمانیکه این شهر رونق داشت، دارای بناهای مختلفی بود، ولی از بین رفت و امروزه وجود ندارد. در ادامه تنگه که عریض و عریض تر می شود، به آمفی تئاتر پترا می رسیم که به طور تقریبی می توان گفت در قرن یک ساخته شده و رومیان آن را گسترش داده اند. در ادامه مسیر به منطقه ای می رسیم که ارتفاع بسیاری دارد و می توان از اینجا بر تمامی شهر تسلط داشت و قسمت های مختلفش را مشاهده کرد. نام این منطقه مکان بلند قربانی است که قبل از مسیحیت در اینجا سکویی با طول ۶ متر و ارتفاع ۱۴ متر برای قربانی کردن حیوانات برای خدایان وجود داشت. در شهر گمشده پترا مقبره های بسیاری وجود دارند که به ۸۰۰ عدد می رسند. این مقبره ها در دل صخره ها ساخته شده اند. در این منطقه مغازه و فروشگاه هایی برای خرید سوغاتی های مربوط به این شهر وجود داشته و از جمله این سوغاتی ها می توان به ظروف نقره ای، اشیای سفالی، سنگ های حکامی شده و سوزن دوزی ها اشاره کرد. در حال حاضر در این شهر محققان و باستان شناسان بسیاری حضور دارند تا بتوانند بیشتر در مورد این شهر شناخت پیدا کنند. در ادامه تحقیقات و بررسی ها، موضوع عدم فرسایش و همچنین عدم تخریب این بناها از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و در همین راستا، اتحادیه ملی پترا تلاش های بسیاری انجام داد.