فمنیسم چیست؟
فمینیسم (به فرانسوی: Féminisme) گسترهای از جنبشهای سیاسی، ایدئولوژیها و جنبشهای اجتماعی است که به دنبال تعریف، برقراری و دستیابی به حقوق برابر جنسیتی در مسائل سیاسی، اقتصادی، شخصی و اجتماعی است.
فمینیست ها بر این باورند که جوامع دیدگاه مردان را در اولویت قرار میدهند و با زنان در این جوامع به صورت منصفانهای رفتار نمیشود.
تلاشها برای تغییر این وضعیت شامل مبارزه با کلیشههای جنسیتی و تلاش برای فراهمآوری موقعیتهای تحصیلی و شغلی برابر با مردان برای زنان میشود.
جنبشهای فمینیستی تلاش کردهاند و تلاش میکنند تا برای حقوق زنان مبارزه کنند؛ از جمله این حقوق حق رای، حق کار، حق کار دولتی، درآمد مناسب، پرداختی برابر میان زنان و مردان و از بین بردن فاصله موجود در این مسئله، حق مالکیت، حق تحصیل، حق امضای قرارداد، حقوق برابر در ازدواج و حق مرخصی زایمان است.
فمینیست ها همچنین برای یکپارچهسازی اجتماعی و تضمین حق سقطجنین قانونی برای زنان تلاش کردهاند.
از دیگر اهداف آنان محافظت از زنان و دختران در برابر تجاوز جنسی، آزار جنسی و خشونت خانگی است. تغییر در نوع پوشش و نوع نگاه جامعه به فعالیتهای فیزیکی نیز معمولاً بخشی از جنبشهای فمینیستی بودهاست.
حقوق زنان فمینیست در طول تاریخ
برخی از محققان فمینیسم را محرک اصلی در پس تغییرات اجتماعی برای حقوق زنان در طول تاریخ میدانند؛ این موضوع به خصوص در غرب، جایی که این جنبش را تا حد زیادی زمینهساز دستیابی به حق رای زنان، زبان فراگیر، حقوق باروری (شامل دسترسی به راههای پیشگیری از بارداری و سقط جنین قانونی)، حق امضای قرارداد و مالکیت میشناسند، پررنگتر است.
با وجود اینکه تمرکز اصلی فمینیسم بر روی حقوق زنان بوده و هست، برخی فمینیستها مانند بل هوکس محدودیت در آزادیهای مردان را بخشی از اهداف خود میدانند؛ زیرا باور دارند مردان نیز از نقشهای سنتی جنسیتی آسیب میبینند.
نظریه فمینیست، که از دل جنبشهای فمینیستی برخاستهاست، به دنبال درک ماهیت نابرابری جنسیتی با استفاده از تجزیه و تحلیل نقش اجتماعی زنان و تجربه زندگی آنان است.
تاریخ این جنبش ها
تاریخ جنبشهای برابری خواهانه در ایران به اواخر دوره قاجاریه بازمیگردد.
حقوق زنان در ایران با انطباق این کشور با ارزشهای غربی در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست دستخوش تغییراتی شد و رو به بهبود نهاد.
در طول قرن بیستم، جنبشهای سکولار، لیبرال، ناسیونالیست و چپگرا معمولاً حقوق زنان را به عنوان بخشی از دغدغههای خود مطرح میکردند، اما واکنشی که بنیادگران و محافظهکاران مذهبی از خود نشان دادند تا به امروز مانع اصلی بر سر بهبود حقوق زنان در ایران بودهاست.
از زمان انقلاب ۱۳۵۷، فمینیسم در دید نظام حاکم بر ایران برابر با «بیعفتی» در نظر گرفته میشود.
اما سیاستهای جمهوری اسلامی، به صورت ناخواسته منجر به افزایش آگاهی جنسیتی در میان مردم ایران شدهاست.
فمنیست ترین کشور دنیا
امروزه جنبشهای کوچک و بزرگی در سراسر کشورها در راستای برابری حقوق زنان و مردان انجام میشود اما ایسلند به عنوان فمنیستترین کشور دنیا شناخته شده است.
مستندهای فراوانی در زمینهی حقوق برابر زنان و مردان در ایسلند ساخته شده است.
مایکل مور که یکی از مشهورترین مستند سازان دنیا به شمار میآید نیز مستندهایی قوی در رابطه با وضعیت بانوان در زندانها و موضوع جنسیتی در امور مختلف ساخته است.
زنان فمینیست ایسلندی
جالب این که زنان ایسلندی در تاریخ ۲۴ اکتبر سال ۱۹۷۵ میلادی همگی –حدود ۹۵ درصد- از کارهای خود استعفا دادند و در خانه ماندند تا نشان بدهند که تا چه اندازه به نیروی کار آنها نیاز است.
حالا این روز به عنوان روز زن نامگذاری شده و ایسلندیها آن را همه ساله در تاریخ ۲۴ اکتبر جشن میگیرند.
حالا بانوان ایسلندی از وضعیت زندگی خود راضی هستند و ماجراهای جالبی از چگونگی پیشرفتشان در این زمینه و شرایط برابری جنسیتی در این کشور تعریف میکنند.
صحبت کردن با زنان ایسلندی همانند همسخن شدن با یک جامعهی روشنفکر است.
>>> خبر مرتبط:
«جو بایدن» رئیسجمهور بعدی آمریکا است
آرای الکترال بایدن افزایش یافت
مواضع دولت جدید آمریکا به رهبری بایدن با قبل متفاوت نخواهد بود
دولت بایدن نمیخواهد با ایران وارد درگیری و بحران شود/ ایران منزوی نیست