رونمایی از طرح گشایش اقتصادی دو +جدول مقایسه ای با طرح دولت

پس از دولت،نمایندگان مجلس نیز به دنبال تدوین طرح گشایش اقتصادی رفته اند.طرح مجلس در قالب فروش نفت طراحی شده و آن طور که جعفر قادری می گوید: مباحث مقدماتی آن با حضور برخی چهره های اقتصادی و کمیته های تخصصی در حضور محمد باقر قالیباف رییس مجلس طرح شده است.

به گفته رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه، نمایندگان و شخص رییس مجلس به این طرح نگاه مثبت دارند و قرار شده با هدف جایگزینی با طرح دولت جزئیات آن در کمیسیون تخصصی مجلس که کمیسیون برنامه و بودجه است نهایی و برای اجرای به دولت پیشنهاد شود.

نمایندگان اعتقاد دارند این طرح علاوه بر مزیت های بیشتر در مقایسه با طرح دولت پیامدهای منفی آن از جمله پیش خور کردن درآمد دولت آینده و تلاطم در سایر بازار ها را نیز به دنبال ندارد.

طرح اولیه مجلس برای گشایش اقتصادی

در طرح دولت نفت امروز پیش فروش می شود و دو سال آینده به خریداران تحویل داده می شود.در صورتی که خریداران مایل باشند می توانند خود صادر کنند یا به شرکت ملی نفت برای صادرات وکالت بدهند گزینه سومی هم برای خریداران در طرح دولت پیش بینی شده است.بر اساس این گزینه اگر خریداران تمایلی به صادرات نداشتند می توانند با تحویل اوراق به دولت نرخ سود ثابت دریافت کنند.

اما در طرح مجلس نفت خبری از تعهد از سوی دولت نیست،در طرح نمایندگان مجلس دولت به جای فروش تعهدی در قالب اوراق سلف موازی  نفت را به صورت نقدی در بورس انرژی پیش فروش می کند برای خریداران هم دو گزینه در نظرگفته شده است:صادرات در قالب نفت خام و فرآورده یا  فروش به پالایشگاه های داخلی.

مشوق طرح برای خریداران

نمایندگان مجلس می گویند: در طرح دولت علاوه بر سود آوری از محل تغییر قیمت نفت و ارز در دو سال آینده دولت یک نرخ کف سود هم برای خریداران در نظر گرفته که معادل نرخ سود بانکی در زمان سررسید است. این تعهدات بر دوش دولت آینده سنگینی می کند. بر همین اساس در طرح خود بجای بر عهده گذاشتن ریسک افزایش قیمت نفت و ارز بر دوش دولت و تضمیمن نرخ سود از سوی این نهاد از مکانیزم تخفیف قیمت به خریداران استفاده کرده اند.

جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه و بودجه در این رابطه به سایت تسنیم گفته است:دولت در حال حاضر به خریداران خارجی تخفیف می دهد که این رقم در حد ۱۵ درصد برآورد می شود.او گفته متوسط رقم تخفیف وزارت نفت به خریداران خارجی به علاوه ۵ درصد تخفیف در نظر گرفته در قانون هدفمندی یارانه‌ها، برای فروش فرآورده اگر به فروش نقدی نفت اختصاص یابد موجب جذاب شدن عرضه نفت در بورس انرژی خواهد شد و خریداران از طرح خرید نقدی با یک درصد مشخص زیر قیمت بازار استقبال خواهند کرد.

نماینده شیراز در مجلس می گوید:با توجه به تعریف دو نوع تخفیف در طرح مجلس قیمت تمام شده خرید نقدی نفت در بورس انرژی پایین می آید و دولت می تواند نفت را در بازار داخلی عرضه و کسری درآمدی خود را جبران کند.

در طرح مجلس برای خریداران هم الزاماتی در نظر گرفته شده است.بر مبنای این طرح  اگر خریداران قصد صادرات نفت به صورت خام را داشته باشند ملزم به برگشت تخفیف  ۵ درصد خواهند بود.در غیر این صورت از کل تخفیف بهره مند می شوند. نمایندگان این مکانیزم را با هدف جلوگیری از خام فروشی نفت و ایجاد انگیزه در خریداران برای صادرات فرآورده های نفتی در نظر گرفته اند.

این نماینده مجلس می گوید: “در شرایط تحریمی، هرچه بتوانیم نفت خام بیشتری را به فراوری تبدیل کنیم برای کشور مقرون به صرفه‌تر است.حتی اگر سرمایه‌گذاران در شکل فعلی نفت را به بدترین فرآورده که مازوت است، تبدیل و صادر کنند برای کشور مقرون به صرفه است.” البته قادری تاکید می کند،در طرح مجلس با هدف کنترل پیامدهای زیست محیطی این نوع محصولات،توزیع فرآورده غیر استاندارد در داخل کشور ممنوع شده است.

درآمد هدف گذاری شده

یک منبع مطلع نزدیک به دولت می گوید در طرح پیشنهادی دولت درآمد هدف گذاری شده پس از کسر سهم شرکت نفت و صندوق توسعه ملی عددی در حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان است.اما جعفر قادری می گوید: در طرح مجلس به جزئیات هنوز ورود نشده است  آنچه که در جلسه ای با حضور رییس مجلس جمع بندی شد پوشش کسری بودجه از محل این طرح در کنار  فروش اموال مازاد و سهام شرکت های دولتی بود.در واقع دولت میزان کسری پس از فروش سهام و اموال را می تواند از این محل تامین کند و پیشنهاد برخی نمایندگان این است که قیدی گذاشته نشود.

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس درباره متغیرهای مفروض همانند قیمت هر بشکه نفت و نرخ ارز در طرح مجلس گفت:در جلسه برگزار شده جزئیات بررسی نشد اما تفاهم نمایندگان بر مبنای قیمت گذاری بر اساس سامانه سنا در تسعیر نرخ بود.در خصوص قیمت مبنا نیز با توجه به اصرار مجلس مبنی بر صادرات فرآورده به جای نفت خام  یکی از گزینه های پیشنهادی مبنا قرار گرفتن قیمت فوب خلیج فارس است تا بر اساس آن به خریداران تخفیف داده شود.

مجلس نگران خروج پول از بورس

 رئیس کمیته اقتصادی کمیسیون برنامه و بودجه نگرانی از پیش خور شدن درآمدهای برای دولت آینده را تنها دلیل مخالفت مجلس با طرح پیش فروش نفت نمی داند.به گفته او مجلس یک دغدغه دیگر هم دارد و ان نگرانی خروج پول از بورس است.

 این نماینده می گوید: در طرح پیشنهادی دولت از دو محل  افزایش قیمت احتمالی ارز و نفت در دو سال آینده امکان کسب سود وجود دارد   از طرف دیگر دولت به خریداران تضمین داده در صورتی که در سررسید مایل به تحویل نفت پیش فروش شده یا صادرات آن نباشند اوراق را با نرخ سود ۱۸ درصد بازخرید کند. 

به اعتقاد این نماینده این موارد، پیش خرید اوراق سلف را برای بسیاری از سرمایه گذاران جذاب می کند به همین دلیل نمایندگان نگران هستند با توجه به چشم انداز بازدهی آن،نقدینگی از بازار سهام و بازار پول خارج ‌و به سمت خرید اوراق سلف  دولت سوق داده می‌شود،در این حالت بازار های سهام و پول دچار مشکل خواهند شد.

این نماینده مجلس می گوید:ممکن است این کار مشکل دولت فعلی را حل کند اما برای دولت آینده و دیگر بازارها مشکل ایجادخواهد کرد، بنابراین نمایندگان با طرح دولت شدیداً مخالف هستند و اجازه اجرایی شدن چنین طرحی را نمی دهند اما طرح گشایش پیشنهادی از سوی مجلس علاوه بر زمینه سازی برای اشتغال و افزایش ظرفیت های پالایشی در داخل کشور، درآمد مورد نیاز دولت را نیز فراهم می‌کند و به دلیل نداشتن تداخل با دیگر بازارها مثل بورس موجب به هم ریختگی آنها نمی‌شود.