سالانه عده زیادی برای ادامه تحصیل راهی دانشگاه ها می شوند به این امید که پس از فارغ التحصیل شدن به جامعه خود خدمت کرده و از طریق درسی که آموخته اند، کسب درآمد کنند. عده ای به پزشکی و زیر شاخه های آن گرایش دارند، عده ای علاقه خود را به حقوق دنبال می کنند و در لباس وکالت یا قضاوت به جامعه خویش خدمت می کنند و عده ای هم تمایل خود را به مهندسی و زیر شاخه های آن ابراز می دارند. مهندسی زیر شاخه های بسیاری داشته و یکی از رشته های پر طرفدار دانشگاهی خصوصا در کشور ما، ایران است. به مناسبت روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی یا روز مهندس و مهندسی این مقاله را می نویسیم تا اهمیت تاریخ روز مهندس را برای کشور و جامعه خود به اثبات برسانیم.
بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی، فرزانه ای تاثیرگذار در تاریخ
ابو جعفر نصیرالدین محمد بن حسن طوسی که در بین فارسی زبانان به خواجه نصیرالدین طوسی شهرت دارد، از علمای بزرگ ریاضی، نجوم و حکمت در قرن هفتم است. خواجه نصیر الدین طوسی علوم دینی و عقلی را از پدرش و منطق و حکمت طبیعی را از دایی خود آموخت. او تحصیلات خود را در شهر نیشابور به اتمام رساند و در آنجا به عنوان دانشمندی برجسته شهرت یافت. خواجه نصیرالدین طوسی مدتی در دستگاه اسماعیلیه بود و هنگام حمله هلاکوخان مغول به ایران برای نجات مسلمانان از خونریزی های او به خدمت او درآمد و با تدابیر خاص خویش از خرابی های شهرها و کشتار دسته جمعی مردم به دست هلاکوخان جلوگیری کرد. از دیگر خدمات این دانشمند که در ضمن یکی از فقهای مذهب تشیع بود، تشویق هلاکوخان به ساخت رصدخانه ای در شهر مراغه و ترغیب وی به ایجاد جدول نجومی جدیدی است که بعدها به زیج ایلخانی مشهور گردید. خواجه نصیر الدین طوسی همچنین کتابخانه ای گردآوری کرد که حدود چهل هزار جلد کتاب در آن بود. از مشهورترین کتاب های خواجه نصیرالدین طوسی به زبان عربی می توان به کتاب اشارات ابن سینا و در فارسی کتاب اخلاق ناصری اشاره کرد. دیگر آثار برجسته خواجه نصیر الدین طوسی عبارتند از تجریدالکلام فی تحریر عقاید الاسلام در زمینه الهیات، تذکره نصیریه در نجوم، اساس الاقباس در منطق و اوصاف الاشراف در عرفان. او با پرورش شاگردانی همچون علامه حلی، قطب الدین شیرازی، کمال الدین میثم بن علی بن میثم بحرانی، کمال الدین عبدالرزاق شیبانی بغدادی و گردآوری دیگر دانشمندان ایرانی عامل انتقال تمدن و دانش ایرانی پیش از مغول به آیندگان شد. بعد از مرگ او را در شهر کاظمین و در جوار مرقد مطهر امام کاظم (ع) و حضرت جواد (ع) دفن کردند. این دانشمند بزرگ سفارش کرده بود که جمله ای که مبنی بر بزرگداشت او باشد، بر سنگ قبرش نوشته نشود. به خاطر علم او در ریاضیات و مثلثات روز بزرگداشت خواجه نصیرالدین طوسی، روز مهندس و مهندسی نامگذاری شده و دانشگاه فنی و مهندسی در شهر تهران به نام خواجه نصیر الدین طوسی ثبت شده که همین امر نشان از توجه مردم سرزمین ما به تاریخ روز مهندس هست. خواجه نصیرالدین طوسی، صد و نود رساله علمی را در زمینه ریاضیات نگارش کرده و همچنین یکی از علاقمندان به مثلثات که شاخه ای از ریاضیات بوده، است. کتب بسیاری از او به زبان فرانسه ترجمه شده و منبع اساتید بسیاری برای تدریس مثلثات در دانشگاه های مطرح جهان هست. این دانشمند بزرگ، خدمات مهمی را در زمینه علم ریاضیات انجام داده و به پاسداشت همین خدمات، روز میلاد او صفحه گوگل به او اختصاص یافت.
کلام پایانی به مناسبت روز مهندس و مهندسی
روز بزرگداشت مقام مهندس، روز افرادی است که هر کدام در شاخه ای از این رشته متنوع و پر کاربرد به کمک مردم می شتابند. مهندس معماری با طراحی و ساخت خانه ها، مدارس، دانشگاه ها و ادارات مکانی مناسب جهت تحصیل، زندگی و کار ما فراهم می آورد، مهندس عمران به احداث راه، پل و جاده می پردازد، مهندس پزشکی به کمک پزشکان می شتابد و راهی برای بهره گیری از تجهیزات پزشکی ایجاد می سازد. به این صورت مهندسی که از دانشگاه فارغ اتحصیل می شود، ما را در راه رسیدن به جامعه ای آباد و آزاد همراهی می کند. به مناسبت تاریخ روز مهندس و برای حسن ختام مطلب، شعری را با لحن طنز ضمیمه می کنیم که خواندن آن خالی از لطف نخواهد بود.
گرفتم بعد از عمری مدرکی چند
و اینجانب شدم حالا مهندس
ندونستم که ریزد از چپ و راست
از این پایین و از بالا مهندس
یکی معمار میگفت هی به وردست
بیا آجر بده، یالا مهندس
یه بار نعره شنیدم از ته چاه
بکش بالا بکش بالا مهندس
تقی هم چونه میزد کنج بازار
نمی ارزه واسم والا مهندس
به یاد دختر همسایه افتادم پریشب
که می گویند بهش مردم مهندس
از آن روزی عمل کرده دماغش
بله، او هم شده خانوم مهندس
میدونم خواهری داره تو قنداق
که میشه عاقبت روزی مهندس
چراکه شاخ دارد در اینستا
به خود تبریک گفت روز مهندس
سرت را درد آوردم من امروز
سخن از هر دری اومد مهندس
یکی سیگار میخواد درب دکه
گمونم مشتری اومد مهندس
“شاعر: صابری اناری”